ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΚΑΘΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΠΟΘΑΝΟΥΣΑ ΔΡ. ΣΟΦΙΑ ΑΡΑΒΟΥ - ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΑ-ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΡ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΑΒΟΥ ΠΑΔΑΔΑΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ Γ. ΣΚΛΑΒΟ ΣΤΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ (11-12/10/2025)

Αγαπητή κ. Συναγκρά, πρόξενε της Γαλλίας στην Κεφαλονιά.

Θέλω να σας ενημερώσω και να σας προσκαλέσω στο Συμπόσιο για τον γλύπτη μας Γ. Σκλάβο, που οργανώνει ο Φ.Σ.Παρνασσός και το ΕΚΠΑ-Τμήμα Κοινωνιολογίας, πάνω στις επιστημονικές προτάσεις και το  αντίστοιχο βιβλίο του καθηγητή Βασ. Φιοραβάντε. Όλα με χορηγία του Δήμου Αργοστολίου.

Το Συμπόσιο γίνεται 11-12 Οκτωβρίου 2025 στο Αργοστόλι-θέατρο Κέφαλος.

Ο παρουσία και ο χαιρετισμός σας στο Συμπόσιο θα είναι μεγάλη τιμή για εμάς. Η επιβεβαίωση σας θα μας επιτρέψει να σας συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμα.

Το όνομα του Γάλλου-Κεφαλονίτη Κριστιάν Ζερβός επίσης θα αναφερθεί σχετικά οπότε η επικοινωνία σας με την Μορφωτική Ακόλουθο της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, θα ήταν ευχής έργο, ώστε να απευθύνει χαιρετισμό δια ζώσης η διαδικτυακά. Μπορείτε να μιλήσετε αναλυτικότερα γι αυτό με τον καθηγητή Φιοραβάντε, όπως έχετε κάνει και στο παρελθόν.

Περιμένω την απάντηση-επιβεβαίωσή σας.

Θα χαρούμε ιδιαίτερα να σας έχουμε μαζί μας.

Φιλικά και με εκτίμηση

Δρ Σοφία Αράβου-Παπαδάτου

Εκπρόσωπος Φ.Σ Παρνασσός για την Κεφαλονιά

Τηλ. 6973021578

.................................                  ...........................................           .......................................

Το Συμπόσιο για τον Γερ. Σκλάβο, γίνεται στα πλαίσια δημιουργίας του αντίστοιχου μουσείου στο Αργοστόλι.

Βασίζεται στις προτάσεις και τα βιβλία του Σαμικού καθηγητή Βασ. Φιοραβάντε, Φιλοσοφίας της Τέχνης και της Αισθητικής. Μελετά τον Σκλάβο από την διδακτορική του διατριβή στη Σορβόννη τη δεκαετία του 1970.

Το όλο εγχείρημα στηρίζεται από τον Φ.Σ. Παρνασσός και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ. Η βίλλα Ροδόπη του Κώστα Ευαγγελάτου επίσης στηρίζει. Ο Δήμος Αργοστολίου χορηγεί το Συμπόσιο.

Θα μελετηθεί ο Σκλάβος ως πρωτοπορία στη μοντέρνα γλυπτική, αλλά και μέσα από τα κείμενα του που δείχνουν τη φιλοσοφική διάσταση της σκέψης του. Αυτή οδηγούσε τα χέρια του στη δημιουργία. Στη σύντομη ζωή του 1927-1967 δημιούγησε περίπου 600 γλυπτά, ενώ το τελευταίο 2.5 μ. ύψος, τον καταπλάκωσε λόγω διακοπής ρεύματος.

Είναι διεθνώς αναγνωρισμένος, έργα του κοσμούν δημόσιους χώρους στον κόσμο.

Ο Κεφαλονίτης και Γάλλος κριτικός τέχνης Κριστιάν Ζερβόςτον ανέδειξε και τον προώθησε στην αναγνώριση.

Η εφεύρεση του Σκλάβου, γλυπτική με φλόγα είναι δική του καινοτομία, κατοχυρωμένη στα υπουργεία βιομηχανίας Ελλάδας και Γαλλίας.

Απώτερος στόχος του Συμποσίου, η πρόταση έρευνας της Επτανησιακής Μοντέρνας Τέχνης, που λείπει από την Ιστορία της Τέχνης.

Δρ Σοφία Αράβου-Παπαδάτου

Εκπρόσωπος για την Κεφαλονιά του Φ.Σ. Παρνασσός

ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΚΕΙΜΕΝΑ  ΤΗΣ ΔΡ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΑΒΟΥ - ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΓΡΑΨΕ ΚΑΘΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ

ΜΑΡΜΑΡΟΓΛΥΠΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΓΜΗΣ

Σε διάλογο για το άρθρο: Παγκοσμιοποιηση και Παρεμβατικη Τεχνη

Μια ακόμα παρέμβαση  του Βασίλη Φιοραβαντε, ζυμωμενη με την προφανη αγωνία  για τον άνθρωπο και τη δυσμενή του θέση σε συνθήκες κρίσης και αντιπαγκοσμιοποιησης. Τα έχει πει όλα κατά καιρούς και εμείς, δικοι του μεταφραστες προς το κοινό - μεγάλο αποδέκτη - με λέξεις απλές, κινήσεις κατανοητές και ανατρεπτικες, πρέπει να κάνουμε το "πέρασμα". Ναι συμφωνούμε από χρόνια, διεπιστημονικά, διαθεματικά, διακαλλιτεχνικα, να πούμε πολλά με λίγα, στο δημόσιο χώρο!
Μαρμαρογλυπτες της συστημικής ρωγμης που φάνηκε στην Ευρώπη, έντεχνα και αναίμακτα, αντινομιστικα και όχι ανομα να διευρύνουμε, για να εισρευσει συνειδησιακο φως. Τα δύσκολα πάντοτε είναι απλά, εντέλει !

Σοφία Αραβου-Παπαδατου

.................................                  ......................................                ..........................................

Η προλέγουσα συνείδηση¹ του Γεράσιμου Σκλάβου

Εισήγηση της Σοφίας Αράβου-Παπαδάτου στο Τιμητικό Αφιέρωμα για τον μείζονα Κεφαλονίτη γλύπτη.

«Εν αρχή ην..»  οι Ευχαριστίες στον καθηγητή Βασίλη Φιοραβάντε για την τιμητική πρόσκληση να συμμετέχω σ΄αυτήν την εκδήλωση. Ο χώρος που μας φιλοξενεί, ο Φ.Σ.Παρνασσός, αλλά  και ο ίδιος ο καλλιτέχνης ο γλύπτης Γεράσιμος Σκλάβος που τιμούμε σήμερα, είναι δύο  a priori ποιοτικά εχέγγυα, αλλά και αλιείς  της υψηλής ευθύνης που έχουμε, να γίνουμε όλοι κατανοητοί και  παράλληλα ευχάριστοι. Κατανοητοί  σ’ αυτούς που μας ακούν σήμερα παρόντες αρχικά, σε όλους εσάς, αλλά και στους υπόλοιπους που θα ακολουθήσουν διαδικτυακά, ψηφιακά και με  όλα τα σύγχρονα μέσα που θα μας δεχθούν.

Αυτή είναι πάντα η μεγάλη δική μου αγωνία, το καταθέτω, να μιλήσω  απλά, να γίνω κατανοητή από τον μπακάλη της γειτονιάς μου που θα ενδιαφερθεί, μέχρι τον Ακαδημαϊκό,  μέχρι τον καλλιεργημένο  μορφωμένο, αλλά κυρίως από τους ειδικούς αγράμματους, τους μη καλλιεργημένους μορφωμένους,² όπως μας αποκαλεί ο Γάλλο-Ρουμάνος  Κοινωνικός Ψυχολόγος (S. Moscovici), που μελέτησε την Επιρροή των Πρωτοπόρων Μειονοτήτων όπως είναι ο Γ.  Σκλάβος. Ειδικούς αγράμματους  λοιπόν μας λέει,  ότι  είμαστε οι περισσότεροι μορφωμένοι σήμερα και χωρίς καθόλου να φταίμε. Με μικρό μερίδιο  ατομικής ευθύνης, και με τη μερίδα του λέοντος να ανήκει στη συλλογική ευθύνη. Να το πούμε και αλλιώς, είναι η Παιδεία που κάνει το Λόγο κομμάτια, χωρίς διεπιστημονικότητα. Ιδιαίτερα όσο ανεβαίνουμε στις εκπαιδευτικές βαθμίδες και πρέπει αποκλειστικά να εξειδικευτούμε, χωρίς απαραίτητα να μπορούμε και μεταξύ μας να συνεννοηθούμε.

Ο Γεράσιμος Σκλάβος, έχει κάνει μακρύ διανοητικό και καλλιτεχνικό ταξίδι παρά το νεαρό της ηλικίας του, παρά τον πρώιμο θάνατό του, στα σαράντα του χρόνια. Το γιγάντιο γλυπτό του 2.5 μέτρα ύψος και 700 κιλά βάρος, «Η φίλη που δεν έμεινε», μετακινείται μέσα στο σκοτάδι από πτώση του ρεύματος  και τον καταπλακώνει. Αυτό το  έργο, ημιτελές,  βρίσκεται σήμερα στο Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης Ζωρζ  Πομπιντού στο Παρίσι.

Αφού κυρίαρχο στοιχείο στα γλυπτά  του όπως θα δούμε, είναι το τρίγωνο, ας μιλήσουμε κι εμείς με τρίγωνα.

Το πρώτο Τρίγωνο της ζωής του

Το μεγάλο Τρίγωνο της ζωής του έχει κορυφές σε τρεις τόπους,  Κεφαλονιά-Αθήνα-Παρίσι . Αντίστοιχα, στην Κεφαλονιά που γεννιέται,  σημαίνει,  Αγροτιά- φτωχή Οικογένεια-Θρησκευτικές  και λαϊκές επιρροές, που όμως τον χρωματίζουν με αυθεντικότητα.

Στην Αθήνα, `που σπουδάζει στη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1950-56, δέχεται την επίδραση του κλασσικισμού και των παραδοσιακών τεχνοτροπιών της εποχής, με αποθέωση του νατουραλισμού και την απεικόνιση  μορφών.

Στο Παρίσι με υποτροφία το 1957, μπαίνει στην εξελικτική δίνη του κοσμοπολιτισμού, του μοντερνισμού, της ανήμορφης ζωγραφικής και γλυπτικής, όπως μας λέει ο Βασ. Φιοραβάντες^ς, που τον μελετά από όταν κάνει ο ίδιος τη διδακτορική του διατριβή στη Σορβόννη. Στο Παρίσι ο Σκλάβος περνάει σε άλλη διάσταση, περνάει στην Αισθητική Αφαίρεση, στο Μινιμαλισμό αλλά παράλληλα και στις πνευματικές-σπιριτουαλιστικές  αναζητήσεις. Στρέφεται και ζητάει απαντήσεις στην αρχαιοελληνική κλασσική  περίοδο, του Πολιτισμού, της Φιλοσοφίας και της Γλώσσας.

Ας φύγουμε όμως από τους τόπους και ας περάσουμε σε κοινωνικές δομές που τρέχουν στα χρόνια του καλλιτέχνη, που έρχονται από παλιά, μέχρι τις μέρες μας,  ιστορικά και ιδεολογικά.

Το Κοινωνικό Τρίγωνο και οι Κοινωνιοψυχολογικές του ερμηνείες

Η Ελλάδα μπορεί να έχει χρυσές ρίζες στην αρχαιότητα, κουβαλάει όμως και 400 χρόνια τουρκοκρατίας στην πλάτη της. Ο Σκλάβος ως Επτανήσιος  γράφει διαφορετικά στο  συλλογικό  ασυνείδητο, όπως αυτό ορίζεται από τον Karl Jung, τον μεγάλο ψυχαναλυτή. Το ασυνείδητό του γράφει, Ενετοί, Γάλλοι και Άγγλοι κατακτητές, γράφει Ριζοσπάστες της Κεφαλονιάς που τινάζουν τους ζυγούς και οδηγούν στην Απελευθέρωση και στην  Ένωση των Επτανήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Μπορεί η Ευρώπη να βάζει ένα κενό στους Έλληνες για την περίοδο του Διαφωτισμού, όμως ο Σκλάβος έχει προπάτορες, όπως όλοι οι Έλληνες,  το Ρήγα Φεραίο με τον πατριωτικό του Θούριο, έχει τη Φιλική Εταιρεία, έχει τους Έλληνες της Διασποράς που γεμίζουν τα πολιτισμικά κενά, έχει ακόμα τη Γαλλική Επανάσταση με τα ιδανικά του Ανθρωπισμού, της Ισότητας και της Ελευθερίας.

Στις Παγκόσμιες  Συγκρούσεις της εποχής, όχι πάντα αιματηρές, κονταροχτυπιούνται Αγροτιά και Εκβιομηχάνιση, με επικράτηση της δεύτερης. Κονταροχτυπιούνται Μαρξισμός και Καπιταλισμός, με μοίρασμα του κόσμου στις αναμετρήσεις του Ψυχρού Πολέμου. Η εμφάνιση όμως του Ναζισμού και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μετακινεί Κοινωνικούς Ψυχολόγους με Εβραϊκές ρίζες, που πάνε στην Αμερική, προκειμένου να γλυτώσουν το δρεπάνι της γενοκτονίας. Πριν την έναρξη και μετά  τη λήξη του πολέμου,  εργάζονται πυρετωδώς για να συνέλθουν οι γονατισμένες οικονομίες. Μελετούν  την ΠΕΙΘΩ, τη Συμμόρφωση στην Πλειοψηφία και τους ισχυρούς, την Υποταγή στην Εξουσία και την Αυθεντία. Η ομοφωνία γίνεται απαραίτητη προϋπόθεση που οδηγεί βέβαια στην πτώση του διαστημόπλοιου  Challenger π.χ. όπως και σε άλλες  λανθασμένες αποφάσεις. Προτιμούν να χάσουν ομόφωνα όλοι μαζί, παρά να αναδειχθούν μειοψηφικοί διαφωνούντες. Λέγεται Παραδοσιακή Κοινωνική Ψυχολογία, ο λειτουργισμός που βοηθά στο marketing με μοντέλα επιρροής foot at the door και door at the face π.χ. Η Οικονομία και οι αριθμοί ευημερούν, οι Άνθρωποι όμως όχι!

Τότε, κοντά στο 60, εμφανίζονται τα Κοινωνικά Κινήματα, που διεκδικούν Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ισότητα και Ευημερία. Εμφανίζεται παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ψυχολογία της κεντρικής Ευρώπης, της ΕΠΙΡΡΟΗΣ που μελετάει τις διαφωνούσες Minorities (Στα γλωσσικά, πλούσια ελληνικά, εκφρασμένο με δύο λέξεις, Μειοψηφίες-Μειονότητες). Οι Μειονότητες^4,5 ακόμα και του ενός ατόμου, συγκρούονται κοινωνιογνωστικά, διαλεκτικά, με θέσεις-αντιθέσεις, υπέρ και εναντίον των συγκρουόμενων μερών. Δεν εξασφαλίζουν βεβαιότητα, αντίθετα δημιουργούν ρευστή αβεβαιότητα. Στόχος η χειραφέτηση και η Κοινωνική Αλλαγή. Το προφίλ του Γ. Σκλάβου, όπως προκύπτει από τα κείμενα του¹ συνάδει με αυτό των πρωτοπόρων νεωτεριστών. Εσωστρεφής, δε μιλάει πολύ, δεν ετεροκαθορίζεται, δεν πάει με την πλειοψηφία που χαρίζει βεβαιότητα και ασφάλεια. «Μην ασχολείστε με τη γνώμη των άλλων»,  γράφει. «Συνθέστε τα πάντα», «Είμαι ευαίσθητος», «Μη Φοβάσαι» μονολογεί και προτρέπει παράλληλα! Η Πρωτοπορία των Μειονοτήτων προηγείται και δημιουργεί το Zeitgeist-το πνεύμα των καιρών που έρχεται!

Πως θα εμποδίσουμε τις μειονότητες που πάνε κόντρα στις βεβαιότητες; Σκέφτεται ο Συντηρητισμός που δεν θέλει καθόλου τις αλλαγές.  Έτσι, οι μειονότητες  Ψυχολογιοποιούνται μία έννοια που τεκμηριώνει ερευνητικά γύρω στο 1970,  ο Έλληνας Κοινωνικός Ψυχολόγος αφυπηρετήσας πλέον καθηγητής Σ. Παπαστάμου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, «εμιγκρές» στο Παρίσι, όπως αποκαλεί ο Β. Φιοραβάντες όλους τους αλλοδαπούς μαζί και τους Έλληνες που καταφεύγουν εκεί, στη Σχολή του Παρισιού, Επιστήμονες, Φιλόσοφοι, Καλλιτέχνες  και Διανοητές.

Η Ψυχολογιοποίηση⁴, για να επιστρέψουμε, αποδίδει τις πρωτοπόρες ιδέες, όχι στην Ιδεολογία, αλλά  στα ατομικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά, αποδυναμώνοντας την Επιρροή  των Μειονοτήτων. Είναι αλαφροίσκιωτοι, λένε, ή… θέλουν απλά να ηγηθούν, να εξουσιάσουν, είναι νάρκισσοι, έχουν κατακτητικές βλέψεις κ.α. πολλά.

Ακριβώς όπως η Ψυχιατρικοποίηση του Σταλινισμού, ακόμα πιο ακραία εκεί, χρήζει τους αντικαθεστωτικούς «τρελούς» και τους κλείνει στα Ψυχιατρεία.

Η Κοινωνική Ψυχολογία, είναι το continuum ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, δεν ρωτάει ευθέως, όπως οι δημοσκοπήσεις, ανακαλύπτει πειραματικά, συνειρμικά και με αναλύσεις περιεχομένου κειμένων, την κρυμμένη λογική της πραγματικότητας. Χωρίζει διευκολυντικά-μοντελικά κάθε φαινόμενο, σε 4 επίπεδα. Ενδοατομικό – Διατομικό - Διομαδικό και Ιδεολογικό-Αναπαραστασιακό.  Η Επιρροή και οι Αναπαραστάσεις που όλοι κουβαλάμε μέσα μας, ανήκουν στο 4^ο Επίπεδο της Ιδεολογίας.

Ο Βασ. Φιοραβάντες λέει  συνέχεια στα γραπτά και στα βιβλία του, ότι δε φτάνει η Αισθητική ανάλυση για τον Σκλάβο, πρέπει να συμμετέχει η Ιστορική και Κοινωνική πλαισίωση της εποχής, όπως και η Φιλοσοφία. Ίσως πρέπει να συμμετέχει και η Κοινωνιοψυχολογική ανάλυση, θα λέγαμε εμείς.

Τα καλλιτεχνικά ρεύματα στο Παρίσι, ο Μοντερνισμός λ.χ, είναι Πρωτοπορία μέσα στον Νατουραλισμό. Ο Σκλάβος είναι Πρωτοποριακή Μειονότητα του ενός ατόμου που εφευρίσκει την Τηλεγλυπτική, καίγοντας τα σκληρά πετρώματα, ροζ πορφυρίτη Αιγύπτου, γρανίτες, μάρμαρα κ.α, με φλόγα οξυγόνου-ασετυλίνης 3000 ⁰ Κελσίου. Η εφεύρεσή του γίνεται πατέντα κατοχυρωμένη στο Υπουργείο Βιομηχανίας της Γαλλίας. Επινοεί ακόμα σύστημα φακών για τη συγκέντρωση του ηλιακού φωτός, ενέργεια για το γλυπτικό του καμινέτο. Η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν τον εμπνέει, ο χωρόχρονος σε σχέση με την ταχύτητα του φωτός. Ζητάει συνέχεια ερμηνείες και λύσεις!

Οι ενεργές μειονότητες όμως προκαλούν μόνιμη ιδεολογική μεταστροφή, αυτός είναι ο κίνδυνος που τρέμουν οι παγιωμένες εξουσίες. Δεν παρέχουν βεβαιότητα και ασφάλεια όπως οι εξουσίες. Χαρακτηριστικό τους είναι η αβεβαιότητα. Επηρεάζουν λιγότερους, στην αρχή, δημιουργούν λανθάνοντες οπαδούς που δεν εναντιώνονται εμφανώς στις αυθεντίες, για το φόβο των κυρώσεων και της περιθωριοποίησης, ενώ  σταδιακά φέρνουν την πολυπόθητη κοινωνική αλλαγή, αν την φέρουν.

Ο Γεράσιμος Σκλάβος έχει επιτύχει την περίφημη κοινωνική κινητικότητα, μοντέλο  του ατομικισμού, της ατομικής ανέλιξης με άλλα λόγια, αλλά επιθυμεί την κοινωνική αλλαγή συνολικά, ένθερμος του ολισμού.

Η Πραγμοποίηση για να δανειστώ από τον Βασίλη Φιοραβάντε, τον Λούκατς και τον Λυσιέν Γκολντμάν,   είναι η στροφή του σύγχρονου ανθρώπου στα υλικά αγαθά, στην κατανάλωση, την παγκοσμιοποιημένη απρόσωπη κοινωνία και την ποσότητα σε βάρος της ποιότητας. Αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Σκλάβος αναζητά την Ουτοπία και μετατρέπεται σε Τραγική Συνείδηση των Αδιεξόδων. Δεν είναι εύκολο να βγεις από το γρανάζι του ορθολογισμού και της σύγχρονης μορφής παραγωγής που βιώνουμε. Είναι τραγικό να οραματίζεσαι κάτι που δεν μπορείς να μοιραστείς και να εφαρμόσεις.

Ο Γεράσιμος Σκλάβος του 4^ου αναβαθμού(;) Όλα σε  Υπερθετικό βαθμό!

Ερχόμαστε λοιπόν καταληκτικά, στα ενδότερα Φιλοσοφικά και Ψυχολογικά-Ψυχαναλυτικά του Γεράσιμου Σκλάβου, από όσο μπορούμε να κατανοήσουμε από τα γραπτά του. Μήπως εντέλει μελετώντας τον, συντεταγμένα όπως εισηγείται ο Βασ. Φιοραβάντες, μήπως  αποκρυπτογραφήσουμε και την τεχνοτροπία του; Τα ακίνδυνα τρίγωνα του- από βέλη, όπως τα χαρακτηρίζει, αυτήν τη συμμετρία που καταφέρνει, μπαίνοντας στα ενδότερα της ύλης,  με βοηθό του τη Φωτιά και πάντων γεννήτορα το Φως.

Ο Σκλάβος πιθανότατα καταλαμβάνεται από τις   αρχαιοελληνικές «Ιερές Μανίες»⁶, μακράν απέχοντας από την παθολογία της ψυχικής νόσου, όπως πίστευαν οι Αρχαίοι Έλληνες.

1.      Ποιητική μανία που αποδιδόταν στις Μούσες (Ο Σκλάβος γράφει σε ποιητικό λόγο στο κείμενο του 1957)

2.      Τελετουργική μανία, που αποδιδόταν στο θεό Διόνυσο (Δημιουργεί συνεχώς γλυπτά με τελετουργική τεχνική ακατάπαυστα, αφήνοντας πλήθος έργου μέσα στη σύντομη ζωή του)

3.      Μαντική μανία, που αποδιδόταν στο θεό Απόλλωνα (Η προλέγουσα συνείδηση, ως πρόβλεψη και ενόραση που τον χαρακτηρίζει. Δημιουργεί το έργο «Δελφικό Φως» στο χώρο που λατρεύεται ο Απόλλωνας. Αυτήν την ανεστραμμένη πυραμίδα, ως γιγάντιο, παγκόσμιο δέκτη του Φωτός ή και του πεσιμισμού που τον βαραίνει

4.      Ερωτική μανία που αποδιδόταν στην Αφροδίτη, ανώτερη όλων. Πρόκειται για ενορατικό στάδιο, που οι λέξεις είναι φτωχές έως ανύπαρκτες μπροστά στο βίωμα. Δημιουργεί εξωλεκτικά τα γλυπτά του θέλοντας να μεταφέρει το μήνυμα που συλλαμβάνει και δεν μπορεί λεκτικά να το πει, όπως και κανείς δεν μπορεί να το περιγράψει. ( Ο 4^ος Ερωτικός αναβαθμός, μετατρέπει τον άνθρωπο από Φιλόσοφο σε Σοφό)⁶. 1oς αναβαθμός εξάρτηση από ένα σώμα. 2^ος αναβαθμός αγάπη για πολλά σώματα όχι πολλαπλές σχέσεις αλλά το κάλλος καθεαυτό, 3^ος αναβαθμός αγάπη της ψυχής και 4^ος υπέρβαση ενόραση, μια Ομηρική νέκυια κάθοδος στον Άδη και επιστροφή, για να υπηρετήσει κανείς τις τέχνες και τα γράμματα. Το υπέρτατο βίωμα του ανθρώπου, ένας Ίμερος του Παιδαγωγικού Έρωτα, νίκη σε άθλημα Ολυμπιακό!

Ο Σκλάβος συγκρούεται εξωτερικά με τα κοινωνικά δρώμενα και εσωτερικά  πιθανόν βιώνει το Πέρασμα στο ασυνείδητο όπως περιγράφεται από τους δύο μεγάλους ψυχαναλυτές του 20^ου  αιώνα Σίγκμουντ Φρόϋντ και Ζακ Λακάν⁶, που αναδύεται στα όνειρα και στον Λόγο, όπως μας έδειξαν αντίστοιχα. «Ο χειρότερος εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός» λέει ο Σκλάβος. «Το ταχύτερο μέσο είναι η σκέψη μας», συνεχίζει.

Η σκέψη αποκτά ταχύτητα κυβερνητικού τύπου, μας λέει ο Λακάν, επινοώντας τη λέξη synthom-σύμπτωμα, τη συνεχή δημιουργία, τη μετουσίωση,  που όπως ο Σκλάβος δεν μπορεί να σταματήσει ούτε λεπτό. Όπως ο «Οδυσσέας», synthom-σύμπτωμα του Τζαίημς Τζόυς, που τον οδηγεί να γράφει ακατάπαυστα, προκειμένου να αντισταθμίσει το έλλειμμα του Πατρός στον τριπλό «Βορόμειο κόμβο»  Φαντασιακού-Συμβολικού-Πραγματικού.

Μήπως οι πέτρες  είναι ο δικός του «κοπανητής» όπως έκαναν οι διανοητές  για να- γειώνονται από τις σκέψεις πάνω στο ιπτάμενο  νησί  Λαπούτα⁷ , στα ταξίδια του Γκιούλιβερ ;Τα ρούχα τους είχαν ζωγραφισμένα αστερισμούς και γεωμετρικά σχήματα, τρίγωνα, τετράγωνα….

Ο Γερ. Σκλάβος όμως βιώνει και τη Θεολογική Ενόραση. Δεν είναι απαραίτητα  Άθεη η Μοντέρνα Τέχνη, μας λέει ο Βασ. Φιοραβάντες. Οι Καντίνσκυ, Μοντριάν, Μάλεβιτς πίστευαν στο Θεοσοφισμό.

Η Τηλεγλυπτική του με φωτιά, λέμε εμείς,  το κάψιμο της πέτρας, ίσως είναι η δική του «Καιομένη και μη αναφλεγομένη Βάτος» που βλέπει ο ποιμένας Μωυσής και περιγράφεται στην Αγία Γραφή. Ίσως ο ρόζ πορφυρίτης Αιγύπτου, η σκληρή πέτρα που χρησιμοποιεί, ίσως παραπέμπει συμβολικά, συνειδητά ή ασυνείδητα,  στον τόπο που αποκαλύφθηκε ο Θεός στον καλό ποιμένα.

Ο Σκλάβος όμως φθάνοντας  πιθανόν σε ερμηνευτικά και κοινωνικά αδιέξοδα, σε έναν κόσμο που καταρρέει ηθικά, δεν καταφεύγει στη λύση για τα ανερμήνευτα με την πρώτη ματιά - Inexpicable de prime abord- δεν καταφεύγει  στην υπερβατική διαισθητική ερμηνεία που σώζει ή μήπως αυτό ακριβώς  κάνει; Πρέπει να ερευνηθεί!  Δεν  είμαστε οι άνθρωποι μόνο κυτταρικός βιολειτουργισμός,  είμαστε τα Υπερ-Φύσιν Ζώα⁷, όπως μας αποκαλεί  ο Γάλλος  Κοινωνικός Ψυχολόγος  Jeanne Pierre Deconchy.

Οι πιθανές απόπειρες αυτοκτονίας και ο θάνατός του επίσης,  που πιθανολογούνται από πολλούς, πρέπει να διερευνηθούν, για να μην υποβαθμιστεί το έργο του από την Ψυχολογιοποίηση των κατεστημένων Συντηρητικών ή από την Ψυχιατρικοποίηση των Δογματικών του Σταλινισμού.

Υπάρχει και κάτι ακόμα. Εάν κρατηθεί το έργο του μεταξύ λίγων και «εκλεκτών» διανοητών, εντάξει! Εκεί πιθανόν όλα αντέχονται!

Ο Σκλάβος όμως ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ (από τον Άδη) και αναζητά στη Φυσική και τον Αϊνστάιν τις λύσεις. Ο θάνατός του ήταν ατύχημα. Τι μας λέει η Ελένη Αρβελέρ, η Ελληνίδα τ. πρύτανης της Σορβόννης; Mind your step-Πρόσεχε το βήμα σου, πρόσεχε πού πατάς.

Εάν όμως θέλουμε να τον παρουσιάσουμε στον  πολύ κόσμο, πρέπει να θυμηθούμε τις μιμητικές αυτοκτονίες που ακολούθησαν, μετά το έργο του Γκαίτε, «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου», την περίοδο του Ρομαντισμού  τον 18^ου αιώνα,  όπου ο ήρωας αυτοκτονεί από έρωτα.

Αντίθετα, τον ίδιο αιώνα,  μετά το «Μαγικό Αυλό», όπερα   του Μότσαρτ με λιμπρέτο του Σικανέντερ, οι αυτοκτονίες ελαττώνονται. Μύθοι και  υπερβάσεις, μαγικά καμπανάκια, νεράϊδες  και ο μαγικός αυλός,   σώζουν τους απλούς ανθρώπους, σώζουν τον απλοϊκό ήρωα Παπαγκένο που θέλει να αυτοκτονήσει. Το έργο διαδραματίζεται στην Αίγυπτο, πάλι αναφορές στις δοκιμασίες της Φωτιάς, της Σιωπής και του Νερού. Μήπως ο Σκλάβος πάει βαθύτερα με τη φωτιά στην πέτρα που χρησιμοποιεί,  αυτή τη σύγχρονη «βραχογραφία» που μας μιλάει, μήπως πάει βαθύτερα από τον Αρχαιοελληνικό πολιτισμό; Αγγίζει πιθανόν τη μεταφυσική των πυραμίδων και αποδίδει γεωμετρικά τις τομές τους  με  τετράγωνα και ενσωματωμένα τρίγωνα ή με κύκλους;

Ο Π.Ο.Υ. μας εφιστά την προσοχή⁹ για το Werther effect και  (Papageno) Magic flute  effect, πόσο προσεκτικοί πρέπει να είμαστε όταν μιλάμε ή γράφουμε για αυτοκτονίες                   

Μακάρι να υπήρχε σήμερα,  όπως περιγράφει  ο  Σωκράτης και γράφει ο Πλάτωνας στο έργο του «Φαίδρος»⁶, μακάρι να υπήρχε ο Αιγύπτιος βασιλιάς Θαμούς, που είπε στον Θευ, εφευρέτη πολλών τεχνών αλλά και της γραφής,  «Άφησε εδώ την εφεύρεσή σου και εγώ θα κρίνω  αν ωφελεί τους ανθρώπους».

Πεσιμιστικά ο Σκλάβος στο σημερινό αλλοτριωμένο κόσμο πίστευε ότι δεν υπάρχει πολιτικός «Θαμούς».

Ή μήπως ερμηνεύοντας τα κείμενα και τα γεωμετρικά του σχήματα με φωτιά πάνω στην πέτρα έχει κάτι άλλο να μας πει; Μήπως μας δείχνει ένα δρόμο;

Όλοι  οι «ζωγράφοι της Κυριακής», όπως   αποκαλεί  η Αγγλίδα Ψυχίατρος  Μάριον Μίλνερ ¹⁰ , τους ερασιτέχνες πλην εραστές της τέχνης, κάτι έχουν να πούν πέρα από την αισθητική απόλαυση. Ζωγράφος και η ίδια  ανίχνευσε το ασυνείδητο μέσα στις δικές της ζωγραφικές «μουντζούρες» όπως τις αποκαλεί,  αρχικά, δημιουργώντας ένα νέο Ψυχαναλυτικό Ρεύμα. Πόσα θα μπορούσαν να ανιχνευθούν μέσα σε έργα καταξιωμένων καλλιτεχνών όπως ο Γερ. Σκλάβος!

Η Βία και τα τύμπανα του Πολέμου γύρω μας, χρειάζονται τα ακίνδυνα τρίγωνα του Σκλάβου, χρειάζονται αντίβαρο την Τέχνη σε κάθε μορφή! Χωρίς εμπορευματοποίηση και βιομηχανοποιημένη κουλτούρα.

Ας αρχίσουμε εξ απαλών ονύχων, από τη θεσμική  συμπερίληψή της Τέχνης στην Εκπαίδευση, όχι σαν δευτερεύον μάθημα επιλογής, αλλά ισότιμα  με τα υπόλοιπα μαθήματα.  Θα είναι μια καλή αρχή!

Η Φωτιά, παλεύεται με τη Φωτιά, λέει η σύγχρονη Κοινωνική Ψυχολογία της εφαρμογής και των υβριδικών μειονοτήτων^11,12 , σύνθεση καινοτόμων ιδεών, δεν είναι απαραίτητο να ταιριάζουμε σε όλα. Και  η Φωτιά της καταιγιστικής,  εύκολης πληροφορίας,  της  εικόνας, χρειάζεται τη «Φωτιά» του celluloid, του βίντεο  και του ψηφιακού κόσμου γενικά, με παραδειγματική  αντι-αφήγηση, όπως η ζωή και το έργο του Γεράσιμου Σκλάβου .

Σας ευχαριστώ πολύ

 

Αναφορές

1.      Φιοραβάντες, Β. (2021)  Μελέτη για τον Γεράσιμο Σκλάβο. Αθήνα, εκδ. Δίσιγμα

2.      Moscovici, S. (1976) Social Influence and Social change. London : Academic press

3.      Παπαστάμου, Σ.(2010) Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα, εκδ. Πεδίο

4.      Παπαστάμου, Σ. (2011) Ψυχολογιοποίηση. Αθήνα, εκδ. Πεδίο

5.      Αράβου -Παπαδάτου, Σ. (2008) «Διαδικασίες επιρροής οδοντιατρικά φοβικών και μη φοβικών ασθενών». Διδακτορική διατριβή. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Ψυχολογίας

6.      Αράβου, Σ. (2005) «Ο Έρωτας αντίστιξη στο Φόβο». Αθήνα, εκδ. Ελληνικά Γράμματα (εξαντλημένο, διατίθεται από τη συγγραφέα. Βρίσκεται στη βιβλιοθήκη Οδοντιατρικής ΕΚΠΑ. Οδοντιατρική Θεσσαλονίκης. Κοργιαλένειος βιβλιοθήκη Αργοστολίου. Ιακωβάτειος βιβλιοθήκη Ληξουρίου))

7.      Deconchy, J. P. (2010)  Τα Υπερ-Φύσιν ζώα. Αθήνα, εκδ. Πεδίο

 Swift, J .(1999) Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ. Αθήνα, εκδ. Καστανιώτης

9.W.H.O. Global Suicide. World imperative Werther effect and (Papageno) Magic flute effect. Writers instructions

Milner, M. (2017) «Όταν δεν μπορείς να ζωγραφίσεις, Εμπόδια στην Ψυχολογική

Δημιουργικότητα». Αθήνα, εκδ. Πεδίο

11.   Forgas, J., Crano, W., Fiedler, K. (2022). Εφαρμογές της Κοινωνικής Ψυχολογίας. Η συνεισφορά στην αντιμετώπιση προβλημάτων του πραγματικού κόσμου. (επιστημονική επιμέλεια Προδρομίτης, Γ., Παπαστάμου, Σ.) Αθήνα, εκδ. Πεδίο

12.   Συλλογικό. Πλειοψηφική και Μειονοτική Επιρροή.  (2020).  (Επιμ. Παπαστάμου, Σ., Γαρδικιώτης, Αντ., Προδρομίτης, Γ. Αθήνα, εκδ. Πεδίο

13.   Yzerbyt V.& Klein.Ol. (2022) Κοινωνική Ψυχολογία. Ψυχολογικές προεκτάσεις. (Επιμ. Παπαστάμου, Σ., Προδρομίτης, Γ., Γκίκα Μ. Αθήνα, εκδ. Πεδίο

.....................................                 ....................................                 ....................................

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΣΚΛΑΒΟ ΣΤΗ ΒΙΛΛΑ ΡΟΔΟΠΗ ΤΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ, ΣΤΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ

Εισήγηση ΙΙ, της Σοφίας Αράβου-Παπαδάτου,  Δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας

 

Να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά τον καθηγητή Βασ. Φιοραβάντε, για την πρόσκληση να συμμετέχω, μετά την Αθήνα, και στην τιμητική εκδήλωση που κάνουμε για τον γλύπτη μας Γεράσιμο Σκλάβο, στο Αργοστόλι. Πολλές ευχαριστίες και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός που στηρίζει το όλο εγχείρημα, αλλά και στον Κώστα Ευαγγελάτο για τη φιλοξενία στον υπέροχο χώρο της Βίλλας Ροδόπη, που στεγάζει τις δημιουργίες του.

Σήμερα θα μπορούσα να κάνω την ίδια εισήγηση με την Αθήνα, να πω τα ίδια ακριβώς. Όμως,  τόσο ο Γεράσιμος Σκλάβος, όσο και ο Βασίλης Φιοραβάντες είναι ποτάμια, ρέουν και δημιουργούν συνεχώς, στον αντίστοιχο καιρό, και όπως λέει ο Ηράκλειτος, δε μπαίνεις ποτέ στον ίδιο ποταμό «Τα πάντα ρει…».

Οι κοίτες μένουν ίδιες, Ελλάδα, Αθήνα, Κεφαλονιά, Παρίσι, που έζησε κατά καιρούς ο διάσημος Κεφαλονίτης  γλύπτης αλλά η θεματική εξελίσσεται και θα συνεχίσει, αν ο Γεράσιμος Σκλάβος μελετηθεί συστηματικά, όπως προτείνει ο καθηγητής Β. Φιοραβάντες, που μελετάει τον Σκλάβο κοντά 40 χρόνια, από τη διδακτορική του διατριβή ακόμα. Να αναδυθεί ο Κεφαλονίτικος Μοντερνισμός και η Παγκόσμια Μοντερνιτέ, να πάει άφοβα ένα βήμα παρακάτω.

Τι καινούργιο μπορείς να πεις όμως για τον Σκλάβο σε απόσταση μόλις  δύο μηνών, 15 Ιουνίου στην Αθήνα, 10 Αυγούστου στην Κεφαλονιά; Και όμως!

Όταν ο καλλιτέχνης είναι πολυδιάστατος, δεν σταματά ποτέ να σε εκπλήσσει! Δεν είναι καθόλου ο «Μονοδιάστατος  Άνθρωπος» του Μαρκούζε, όπως έχουμε καταντήσει όλοι με τις εξειδικεύσεις μας επιστημονικές και μη. Κοιταζόμαστε καχύποπτα, αμφισβητούμε  την αντίθετη ή παρακείμενη γνώση και κατεβάζουμε ρολά στην επικοινωνία, τη συνεργασία και τη συνεννόηση.

Ο Γεράσιμος Σκλάβος ξεκινά από την παραδοσιακή γλυπτική απεικόνιση για να φτάσει στην Αφαίρεση και την Ανήμορφη Τέχνη. Παράλληλα όμως, φτάνει  σε βαθειά συνειδητοποίηση, μέσα από Θρησκευτικές, Φιλοσοφικές, Αισθητικές, Μεταφυσικές και Ενορατικές διαδρομές. Μια Τραγική Συνείδηση, μια ουτοπία του κοινωνικά ανέφικτου, της καταστροφής της Φύσης και των Ανισοτήτων. Πολιτιστική Επανάσταση χρειάζεται, για να ανήκει ο Σκλάβος σε όλους.

Έτσι κι αλλιώς, ανήκει στα άτομα που κατοικούνται από κοινωνίες¹, που αγωνίζονται για να ευημερήσουν και οι άνθρωποι μαζί με τους αριθμούς  της  Πραγμοποίησης και του Απ-ανθρωπισμού.

«Η Ιστορία αλλάζει από τις μειοψηφίες, αλλά υπογράφεται από τις πλειοψηφίες», λένε οι σύγχρονοι Κοινωνικοί Ψυχολόγοι. Οι Υβριδικές Μειονότητες πλέον γίνονται αποδεκτές από άλλες μειονότητες, δεν μπορεί να ταιριάζουμε σε όλα ισχυρίζονται. Γίνονται ακόμα αποδεκτές και από τις πλειοψηφίες, χωρίς να απορροφώνται και να σβήνουν, όπως γινόταν παλιά. Η Συμπεριληπτικότητα¹  δεν εξαφανίζει τις μειονοτικές-μειοψηφικές ιδέες. Πάντα με τον κίνδυνο της περίφημης Κρυπτομνησίας.  Ξεχνάμε με άλλα λόγια,  ποιος εισηγείται την Καινοτομία, δρέποντας δάφνες αυτός που μπορεί να εφαρμόσει. Λεπτομέρεια ίσως μπροστά στην κοινωνική ωφέλεια και την ευημερία των ανθρώπων. Εντούτοις, τις «πατρότητες» μπορεί να εξασφαλίσει το Συμβόλαιο Επιείκειας¹ από τις πλειοψηφίες προς τις μειονότητες, που δεν απειλούν το πλειοψηφικό καθεστώς .

Ο Γεράσιμος Σκλάβος είναι Υβριδική Μειονότητα¹ διότι Καινοτόμος, Μοντέρνος, αλλά και Κλασσικός. Οι μορφές του,  Τρίγωνα, Τετράγωνα, Κύκλοι, Γραμμές, Κυψελοειδείς σχηματισμοί, έχουν Αρμονία, Συμμετρία, Γεωμετρία, δεν είναι χαοτικά. Παραπέμπουν στην κλασσική αρχαιοελληνική γλυπτική της Αρμονικής Συμμετρίας, ακόμα και ανήμορφα.

Είναι όμως και ο ίδιος Καινοτόμος Μειονότητα του Ενός Ατόμου. Όπως όλοι οι πρωτοπόροι, έχει χαρακτηριστικά εσωστρέφειας, δεν καθορίζεται από τους πολλούς, όπως αναφέρει στα κείμενά του, που επίσης πρέπει να μελετηθούν.

Οι καινοτόμοι πρωτοπόροι έχουν  Α.Γ.Ν.  Ανάγκη Για Νόηση, αλλά και Α.Γ.Μ. Ανάγκη Για Μοναδικότητα. Διαθέτουν  ΘτΝ-Τ.Ο.Μ.,  Θεωρία του Νου-Theory Of Mind. Με άλλα λόγια διαθέτουν την Ικανότητα να ερμηνεύουν  τους άλλους,  με συναισθηματική αντίληψη. Ο Γεράσιμος Σκλάβος διαθέτει όλη την προαναφερόμενη γκάμα. Μελετάει, σκέφτεται αναλύει, εμπλέκει όλες τις επιστημονικές και φιλοσοφικές σκέψεις, είναι ένας διανοούμενος. Έχει ανάγκη για Μοναδικότητα γιατί έχει φωτιστεί, έχει ενοράσεις και θέλει να γεννήσει το δικό του δημιούργημα και το καταφέρνει.

Η Φωτιά της Τηλεγλυπτικής του, η δική του «Καιομένη και μη αναφλεγομένη βάτος», το καμινέτο του με τα ειδικά μπεκ, σκάβει τους γρανίτες, τον ροζ πορφυρίτη της Αιγύπτου και κάθε σκληρό πέτρωμα. (Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν…. λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Άξιον εστί». Αναφέρει στο συγκεκριμένο ποίημα, την πέτρα, τη φωτιά, των φονιάδων το αίμα με φως ξεπληρώνω….Μακρινή Μητέρα, Ρόδο μου Αμάραντο… Πόσες ομοιότητες, πόσες όμοιες λέξεις στους Μείζονες που πασχίζουν να περιγράψουν την εξωλεκτική Υπέρβαση!). Ο Σκλάβος, επιστρέφει τα πετρώματα στη μορφή της λάβας από όπου προέρχονται, αλλά με ελεγχόμενη «εστία φωτιάς», με την εφεύρεσή του.

Η  εποχή μας χρειάζεται «Ψηφιδωτή Σκέψη²», «Συνθέστε» μας λέει στα γραπτά του. Είναι η Αλεπού της καινοτομίας που συλλέγει κάθε νεωτερισμό, αλλά καθόλου Σκαντζόχοιρος, που μόλις φτιάξει το καλούπι της «Σχολής» του, απαγορεύει την εξέλιξη περαιτέρω². Η συστηματική μελέτη του θα αποδείξει τη συμπαντικότητα του έργου του διεπιστημονικά. Μαζί με την Αισθητική και την Κριτική Θεωρία, ίσως πρέπει να παρέμβει ερμηνευτικά  και η Εικαστική Ψυχανάλυση. Η Αγγλίδα καθηγήτρια, ψυχαναλύτρια και ζωγράφος  Marion Milner³ απέδειξε ότι «Οι δημιουργίες μας μιλάνε, σαν λέξεις».

Ο Γεράσιμος Σκλάβος παλεύει με το Φροϋδικό δίπολο των γιγάντιων ενστίκτων Έρωτα και Θανάτου. Τα Ακίνδυνα Τρίγωνα από Βέλη, όπως λέει για τα τρίγωνα που επικρατούν στα γλυπτά του, είναι ένας καλλιτεχνικός χορός Μετουσίωσης. Μετουσίωσης σε ακίνδυνα, τα επικίνδυνα βέλη που υπάρχουν τόσο στον παρανοημένο Έρωτα όσο και στην Επιθετικότητα, σε κάθε μορφή Βίας. Δίνει προβάδισμα στη Ζωή με την Καλλιτεχνία, όπως ο αληθινός Έρωτας γεννάει και δεν βλάπτει με αυτοκτονίες ή ανθρωποκτονίες. Γεννάει παιδιά (Πάνδημη Αφροδίτη) ή πνευματικό-καλλιτεχνικό έργο (Ουρανία Αφροδίτη) ή και τα δύο. Οι δύο αδελφές-όψεις της θεάς,  Πάνδημη και Ουρανία συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους.⁴

Οι Κοινωνικές Αναπαραστάσεις, και θα τελειώσω με αυτό, το σύνολο δηλαδή των Επιρροών του Σκλάβου που τον καθορίζουν, εκτός από τον Ανθρωπισμό, την  Ισότητα και την Ειρήνη, έχουν και άλλο ένα στοιχείο, και αυτό είναι η Γυναίκα και μάλιστα στον πυρήνα της ψυχοσύνθεσής του. Η Γυναίκα εμφανίζεται στα περισσότερα  έργα του, σαν το Φως που γεννάει τα πάντα, όπως μας λέει. Η γυναίκα αναφέρεται συνέχεια, στη «Φίλη που δεν έμενε», στην «Περαστική», στην «Κλαίουσα», κάποια ενδεικτικά έργα, γεμάτα με Θριαμβικούς Μαστούς.

Στο έργο του «Γαλάζια Φλόγα –Άβυθος», οι Θριαμβικοί Μαστοί πάντα παρόντες, νομίζεις ότι βλέπεις λουλούδια και τελικά αντιλαμβάνεσαι ότι μάλλον πρόκειται για τομές αρχαϊκών γυναικείων σωμάτων, εξώστηθα σαν Μινωικές φιγούρες ή σαν την προϊστορική Μητέρα Θεά. Σκαλισμένο το έργο, σε μπλε γρανίτη του Λαμπραντόρ.

 Άραγε γι αυτό η λέξη Άβυθος στον τίτλο, επειδή υπάρχει σκληρός μπλε Πυριτόλιθος στην Άβυθο όπως και στον Λουρδά, οι δύο παραλίες στη Λειβαθώ της νότιας Κεφαλονιάς; Ίσως! Μας ενέπνευσε και το ζωγραφίσαμε, φτιάξαμε μικρογραφία του γλυπτού και η έμπνευση σταματημό δεν έχει, για εμάς τους Καλλιτέχνες της Κυριακής, τους μη σπουδαγμένους καλλιτέχνες, όπως μας αποκαλεί στην αυτοανάλυσή της,  η Marion Milner, μαζί και τον εαυτό της.

Αναζητείται πιθανόν στα έργα του Η γυναίκα, με Η κεφαλαίο, η μοναδική γυναικεία προσωπικότητα όπως περιγράφεται στη Λακανική Ψυχανάλυση.⁴  Η απελευθέρωση της γυναίκας, με άλλα λόγια, που θα της επιτρέψει την ισότιμη ανέλιξη σε όλους τους τομείς. Ας μιλήσουν  οι καταξιωμένες αυθεντίες μεταξύ τους, ας μιλήσουν και με υβριδικές επιστημονικές-καλλιτεχνικές  μειονότητες, ό,που υπάρχουν.

Σήμερα που τα Σύννεφα μαζεύονται Επικίνδυνα πάνω από το Παγκόσμιο Χωριό, χρειαζόμαστε κάθε νεωτερική συμπερίληψη. Σήμερα επιστρέφει και ο Σκλάβος με 300 έργα στο νησί του. Με ολόκληρη τη συλλογή του, εκτός από αυτά που κοσμούν Δημόσιους Χώρους παγκόσμια. Διότι «Για όλα υπάρχει ο κατάλληλος καιρός»        (J.P. Deconchy)⁴.

Με το καλό να τον δεχτούμε! 

Σας ευχαριστώ πολύ!

Αναφορές

1. Παπαστάμου, Σ., Γαρδικιώτης, Αντ., Προδρομίτης, Γ. (2020) Πλειοψηφική και Μειονοτική  Επιρροή Αθήνα, εκδ. Πεδίο

2. Ξανθόπουλος, Π. & Μαντόγλου, Αν. (2020) Μεταμορφώσεις της επιστημονικής και της πρακτικής σκέψης. Αθήνα, εκδ. Παπαζήση

3. Milner, M. (2017) «Όταν δεν μπορείς να ζωγραφίσεις, Εμπόδια στην Ψυχολογική Δημιουργικότητα». Αθήνα, εκδ. Πεδίο

4. Αράβου - Παπαδάτου, Σ. (2008) «Διαδικασίες επιρροής οδοντιατρικά φοβικών και μη φοβικών ασθενών». Διδακτορική διατριβή. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Ψυχολογίας

..........................                      ..........................................                 ..............................

Γράφει η Σοφία Αράβου-Παπαδάτου

Δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας, MSc Κοινωνικής Οδοντιατρικής

(Αναδημοσίευση από τη σελίδα της «εν Σοφία» στο kefaloniastatus.gr 14/1/2021)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕΣ  ΚΑΙ  ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ  ΣΚΛΑΒΟΣ. Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ.

Με αφορμή την κυκλοφορία της 4^ης έκδοσης του επιστημονικού τόμου του καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης Βασίλη Φιοραβάντε, για τον Κεφαλονίτη γλύπτη Γεράσιμο Σκλάβο, από τις εκδόσεις Δισίγμα, 2021 (εικόνες τίτλου). Λίγα λόγια για τον συγγραφέα, λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη που μελετάει, αλλά και για την Νεωτερικότητα-Καινοτομία, ως αντικείμενο γνώσης!

Πρόκειται για τον πρώτο τόμο μιας Τριλογίας, που στη συνέχεια  θα ολοκληρωθεί με τον επίσης Κεφαλονίτη ζωγράφο Γεράσιμο Στέρη και τον μινιμαλιστικό  Ελβετό γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομέτι.

Ήταν το 2009 που γνώρισα τον Κεφαλονίτη, από τα Χαλιωτάτα της Σάμης για την ακρίβεια, Βασίλη Φιοραβάντε, σε κοινή εκδήλωση - διημερίδα στο Αργοστόλι, «Πολιτισμός, Επικοινωνία, Παγκοσμιοποίηση», του τότε ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και του Πανεπιστημίου Αιγαίου, όπου δίδασκε.

Μόλις είχα πάρει το διδακτορικό μου στην Ψυχολογία με επιμέρους αντικείμενο την Επιρροή μέσω της  Νεωτερικότητας και της Καινοτομίας….ακούω και βλέπω έναν άνθρωπο λάβρο υπέρ της Πρωτοπορίας και της Μοντέρνας Τέχνης,  λάβρο ενάντια στην ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση και την «πραγμοποίηση» του ανθρώπου- καταναλωτή. Νεολογισμός για μένα τότε η πραγμοποίηση, αλλά ικανός πόλος έλξης και ενδιαφέροντος, μαζί με την παρεμφερή ενασχόληση μου με την Καινοτομία στην Κοινωνική Αλλαγή, έστω από διαφορετικές κοινωνιοψυχολογικές διαδρομές.

Έκτοτε συναντηθήκαμε σε πολλές επιστημονικές εκδηλώσεις, φιλοξενήθηκα στα βιβλία του, συμμετείχα μαζί του σε στρογγυλά τραπέζια, ημερίδες, διημερίδες κλπ. Η φιλία και οικογενειακή φιλία, μετράει πια 12  χρόνια ζωής.  

Λίγα πρόσθετα στοιχεία για να απεικονίσω περισσότερο τον Βασίλη Φιοραβάντε. Με ορμή εφήβου συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο της υπερκομματικής «Αριστερής Κίνησης Ιονίου», στις περιφερειακές εκλογές  του 2014, που ήμουν υποψήφια περιφερειάρχης Κεφαλονιάς. Χωρίς δεύτερη σκέψη, μπήκε στο ψηφοδέλτιο μαζί με φοιτητές μου από το ΤΕΙ, εκπροσωπώντας την Ιθάκη.

Συμμετείχε ακόμα, στην παρουσίαση του βιβλίου μου «Τα Χέρια», εμπνευσμένο από το «Χειροτεχνικό Κέντρο Ιονίου», όταν 70 καλλιτέχνες-χειροτέχνες, αποπειραθήκαμε τη δημιουργία του το 2016. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο, αλλά η Πράξη ως «Πιστεύω και Ιδεολογία»,  δεν ακυρώνεται.

Τέλος, έδωσε βήμα στην από κοινού έρευνα  με τους φοιτητές μου, σε εκδηλώσεις και δημοσιεύσεις, όπως απαιτεί η σύγχρονη ακαδημαϊκή δεοντολογία, που όμως δεν υιοθετείται από όλους τους ακαδημαϊκούς δασκάλους.

Ο Βασίλης Φιοραβάντες έχει μελετήσει τον Γεράσιμο Σκλάβο από την περίοδο της διδακτορικής του διατριβής στην Αισθητική Παιδεία στη Σορβόννη, τη δεκαετία του 80. Μέσα στην επικαιροποιημένη έκδοση του βιβλίου του, παρουσιάζει τον άνθρωπο και καλλιτέχνη Γεράσιμο Σκλάβο, με πολλά θεματικά δοκίμια και πάντα ενταγμένο μέσα στην ιδεολογική πλαισίωση, της αισθητικής, της κοινωνίας και του έργου του. Συνθέτει το Όλον με τα αποσπάσματα-σπαράγματα Ζωής και Τέχνης, του παγκόσμια αναγνωρισμένου γλύπτη. Το βιβλίο είναι ένα επιστημονικό σύγγραμμα, αλλά είναι υποχρέωση μας, να περνάμε τη γνώση στο ευρύ κοινό, με απλό τρόπο και με στόχο την Καλλιέργεια και την Εφαρμογή.

Η άφιξη των έργων του Σκλάβου στην Κεφαλονιά, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για το νησί μας. Η Τέχνη δεν θα είναι πλέον ίδια. Ο Πολιτισμός στα νησιά μας δεν θα είναι πια ίδιος! Η παγκόσμια αναγνώριση της γλυπτικής του Σκλάβου, θα είναι πόλος έλξης για εμάς τους ίδιους, όπως και για τον εγχώριο και διεθνή τουρισμό.

Αυτό που αναλαμβάνουμε ως υποχρέωση είναι, να βλέπουμε, αλλά και να εξηγούμε το Έργο του, όχι ως απλή αισθητική αντίληψη, αλλά σαν αυτό που οδήγησε τον καλλιτέχνη στη σύλληψή του, την Υπερβατική  Ενόραση.

Η συνεχής εσώτερη αναζήτηση του Γ. Σκλάβου, μετουσιώνεται πάνω στην Πέτρα. Με νέα τεχνική και χρησιμοποιώντας τη φωτιά στην δική του τηλεγλυπτική μέθοδο, επιτρέπει στο Φως, την πρωταρχική έννοια του διαλογισμού του, να διαπεράσει τη συμπαγή ύλη.

Το Φως πια παιχνιδίζει ανάμεσα στα «ακίνδυνα τρίγωνα», όπως τα αποκαλεί,  που συνθέτουν τα βέλη. Τα βέλη που μπορούν να πληγώσουν άλλους ή και εμάς τους ίδιους. Εκφράζουν τους ανερμάτιστους στόχους μας, εκφράζουν τα πάθη μας; Πιθανόν! Τα βέλη συνθέτουν τα τετράγωνα, τους κύκλους, τα τόξα που σμιλεύει η φωτιά του Σκλάβου και προτρέπει στη δημιουργία.

Είναι η δική του Φροϋδική Μετουσίωση, που δείχνει σε όλους και ελευθερώνεται. Η γλυπτική του μοιάζει μορφική αποκάλυψη του αθέατου Φροϋδικού και Λακανικού ασυνειδήτου. Δεν χρησιμοποιεί  Όνειρα και Συνειρμούς, δεν χρησιμοποιεί το Λόγο για να το αποκαλύψει. Είναι η φλόγα που «γράφει» τη δική του, αλλά και τη Συλλογική Ψυχή πάνω στην πέτρα.

Είναι απομονωμένος και εσωστρεφής, ο Γεράσιμος Σκλάβος. Μα σε ποια γλώσσα να μιλήσει που η σκέψη του έχει υπερβεί τη γλώσσα! Χρησιμοποιεί την εξωλεκτική-γλυπτική επικοινωνία, μας μιλάει με ταχύτητα φωτός. «Η Σκέψη είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα», λέει. Γλυτώνει με τη μετουσίωση της ανήσυχης και διαρκούς σκέψης του, σε διάτρηση της σκληρής ύλης. Η Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, καταφυγή πολλών καλλιτεχνών, με εμπλοκή του Χρόνου ως καταλυτική έννοια, τον γλυτώνει(;) από τον χειρότερο εχθρό, «τον εαυτό μας», αναφέρει στα κείμενά του.

Η ύπαρξη  του Γεράσιμου Σκλάβου είναι διαφορετική γι αυτό και Τραγική μέσα στην παγκόσμια και αλλοτριωμένη κοινωνία του σύγχρονου ανθρώπου.

Ορίζει και εμπλουτίζει τη Μοντέρνα Τέχνη της Αφαίρεσης. Οι τρεις περίοδοι της ζωής του, Κεφαλονιά (αγροτική ζωή και θρησκευτικές επιρροές), Αθήνα (ΑΣΚΤ, κλασσικές σπουδές με απεικόνιση μορφών), Παρίσι (απελευθέρωση από την εικόνα – αμορφική Μοντέρνα Τέχνη). Η Σχολή του Παρισιού τον σημαδεύει. Δεν ανήκει στην Αντίσταση, όπως πολλοί Έλληνες που κατέφυγαν εκεί το 1945. Εκείνος έχει την εσώτερη του πάλη και αντίσταση.

Η προσωπικότητά του βιώνει συνεχείς Αντιθέσεις και Συγκρούσεις. Είναι η εσώτερη διαλεκτική του, που τον οδηγεί στη Δημιουργία και οι εσωτερικές συγκρούσεις που τον μεταβάλλουν προς την Καινοτομία και τη Μοντέρνα Τέχνη. Δεν αντιγράφει κανέναν και τίποτα, κανένας μιμιτισμός (imitation) ή φωτογραφική απεικόνιση. Συνθέτει κάτι καινούργιο, πρωτότυπο και εντελώς δικό του. Είναι ο ίδιος του ο εαυτός, αυτό που ορίζει  η Κοινωνική Ψυχολογία ως διομαδική και ιδεολογική σύγκρουση που αλλάζει τις κοινωνίες, αυτό δημιουργείται εντός του.

Η Τραγική Συνείδηση του Σκλάβου, ο συγκλονιστικός ουμανισμός του και η ανταγωνιστική κοινωνία που τον περιβάλλει, γεννούν τον ερημίτη δημιουργό. Στρέφεται στην Κλασσική Αρχαιότητα της Ελλάδας, χωρίς να την αναβιώνει ως αέναο φωτισμό  Τέχνης.  Διαφέρει από τους Ρομαντισμό που ζητάει επιστροφή στην Κλασσική Αρχαιότητα.

Ο Γεράσιμος Σκλάβος συνθέτει το Όλον. Συνυπάρχουν εντός του τα πάντα, συνθέτει ακόμα και την αθεΐα στην πλειονότητα της Μοντέρνας Τέχνης, με τον σπιριτουαλισμό και την Θεολογική Πνευματικότητα. Ελεύθερος από όλα, αλλά και έμπλεος όλων, Δημιουργεί!

Στην Αρχαία Τραγωδία, κάθε άνθρωπος καταλαμβάνει ένα όριο που καλείται να σπάσει και να υπερβεί. Ο Γ. Σκλάβος εμπεριέχει πολλαπλά όρια ο ίδιος και κινείται μόνος ανάμεσά τους.

Η Τραγική σκέψη του Σκλάβου, ορίζεται ως «Ριζοσπαστικός Υπαρξισμός με στοιχεία Θεολογίας». Οι Επτανήσιοι Ριζοσπάστες, Ο Ρήγας Φεραίος, η Φιλική Εταιρεία και ο Διαφωτισμός,  είναι οι δικοί του πρόδρομοι!

Ο θάνατός του σε ηλικία 40 ετών το 1967, δεν του επέτρεψε να ζήσει το Μάη του 68 των ανατρεπτικών κινημάτων, παρότι υπήρξε πρόδρομος με την Μοντέρνα Τέχνη που ενσάρκωσε. Μέσα σε δέκα χρόνια δημιούργησε πλήθος γιγάντιων και μικρότερων έργων. Ένα από αυτά «Η Φίλη που δεν έμεινε», βάρους 500 κιλών, τον καταπλάκωσε σκοτώνοντάς τον.

Μια τελική φράση του «Ο κόσμος αποτελείται από ασύνδετα κομμάτια» δείχνει την τραγικότητα της σκέψης του που ζητάει την απόλυτη Σύνθεση σε Όλον.

Ο σημερινός κόσμος δυστυχώς, ζει ανάμεσα στη Σκύλλα της εμπορευματοποιημένης Τέχνης και τη Χάρυβδη των Τεχνοκρατών (Adorno).

Επίλογος και Πρότασεις-Σκέψεις

Το βέβαιο είναι, και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι γι αυτό:

1.     Ο κόσμος που θα επισκέπτεται στο μέλλον την Κεφαλονιά θα έχει ένα πολύ δυνατό επιπλέον καλλιτεχνικό κίνητρο, το έργο του Γεράσιμου Σκλάβου. Έχουμε χρέος  για τις φροντισμένες υποδομές που θα φιλοξενηθεί.

2.     Έχουμε χρέος για την πολύπλευρη ολιστική του παρουσίαση. Δεν πρόκειται για απλή αισθητική δημιουργία, είναι ένας ολόκληρος κόσμος, η Ψυχή και το Πνεύμα του Γεράσιμου Σκλάβου, που εμπεριέχει τη Φιλοσοφία, την Ψυχανάλυση, την Ψυχολογία και την Θρησκειολογική Υπερβατική Ενόραση.

3.     Παρακολουθώ τις επισκέψεις της Επιτροπής 1821, με επικεφαλής την κ. Γιάννα Αγγελοπούλου. Σε αυτή την εκστρατεία προς τις περιφέρειες ζητάει από περιφερειάρχες, δημάρχους και φορείς, να καταθέσουν προτάσεις για την ανάπτυξη της Ελληνικής Περιφέρειας, με προοπτική την επόμενη μέρα της πανδημίας και μέχρι το 2040. Η Επιτροπή δίνει οικονομική στήριξη, πέραν του κρατικού χρήματος, για την περιφερειακή ανάπτυξη. Το έργο του Γεράσιμου Σκλάβου είναι μια σοβαρή πρόταση για τη στήριξη του Πολιτιστικού Τουρισμού, αλλά και για τον τοπικό Εκπαιδευτικό Εμπλουτισμό των νησιών μας και ολόκληρης της Επτανήσου.

.......................................               .........................................                    .......................................

ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑ

  Δρ Σοφία Αράβου-Παπαδάτου

Ως εναρκτήρια διαδικασία ορισμού της διεπιστημονικότητας στην οποία θα αναφερθούμε, θα κατατεθούν  λέξεις-κλειδιά γύρω από τις οποίες θα αναπτυχθεί η έννοια και η αξία της διεπιστημονικότητας, που αποτελεί απόλυτο και απαραίτητο ζητούμενο στη σημερινή εποχή. Είναι γνωστό ότι η εποχή μας αποτελεί το απαύγασμα, το απόσταγμα αιώνων μονοσήμαντης εκπαίδευσης, με απουσία πραγματικής καλλιέργειας και με στροφή στην ολοκληρωμένη πραγμοποίηση και τη θεοποίηση του κέρδους. Οι λέξεις - κλειδιά, ενδεικτικά, είναι: άγχος, επιρροή, τέχνη, μειονότητες, πλειονότητες, θετικές επιστήμες, ανθρωπιστικές επιστήμες, τεχνογνωσία, πληροφορική κ.α. Κάθε λέξη παραπέμπει σε ανεξάρτητες επιστήμες, που όμως αναζητούν τη γεφύρωση μεταξύ τους με τη βοήθεια της διεπιστημονικότητας ανάμεσα σε αντίθετα γνωστικά αντικείμενα, και της διαθεματικότητας για παρακείμενες γνώσεις, προκειμένου το κατακερματισμένο Εγώ, το απολεσθέν Είναι, να βρουν την ολοκλήρωση και τους στόχους τους. Τα αποτελέσματα και η αποτυχία των οικονομικών μοντέλων, η αύξηση του στρες με αντίστοιχη εμφάνιση ψυχοσωματικών ασθενειών, αποτελούν τρανές αποδείξεις αποτυχίας της Πολιτικής, των Μοντέλων Εκπαίδευσης και της απουσίας Αυτογνωσίας στον παγκοσμιοποιημένο μας κόσμο.

Εκμεταλλευόμενοι τα αποτελέσματα της τεκμηρίωσης από τους προαναφερόμενους επιστημονικούς χώρους, πρέπει να πούμε αρχικά ότι η Κοινωνική Επιρροή ασκείται με τη μορφή ΠΟΜΠΟΣ-ΜΗΝΥΜΑ-ΔΕΚΤΗΣ και διαθέτει δύο μοντέλα το πλειονοτικό και το μειονοτικό. Στο πλειονοτικό μοντέλο ο πομπός είναι καταξιωμένη και κυρίαρχη ομάδα, το μήνυμα στοχεύει να διατηρήσει και να διαιωνίσει την εξουσία, ενώ ο δέκτης θαυμάζει και ενδίδει στην αυθεντία. Μειονέκτημα αυτού του μοντέλου είναι ότι οι δέκτες, ο πληθυσμός, δεν ενσωματώνουν συνειδητά τα μηνύματα, με αποτέλεσμα εύκολα να αλλάζουν και να στρέφονται σε άλλες μορφές εξουσίας. Στο μειονοτικό μοντέλο της κοινωνικής επιρροής, ο πομπός είναι μη καταξιωμένη ομάδα, το μήνυμα είναι καινοτόμο και εκφέρεται συγκρουσιακά με αντιθετική διαλεκτική, ενώ οι δέκτες συνειδητοποιούν και αλλάζουν ιδεολογικά και μόνιμα. Το μειονέκτημα είναι ότι επηρεάζεται από το καινοτόμο μήνυμα περίπου το 10% των δεκτών και η κοινωνική αλλαγή έρχεται, αν έρθει, βραδυφλεγώς σε μετέπειτα στάδια. Ο συνδυασμός πλειονοτικού-μειονοτικού μοντέλου, υπάρχουν σοβαρές και τεκμηριωμένες αποδείξεις, ότι μπορεί να συνενώσουν το κοινωνικό πεδίο και να οδηγήσουν στην ιδεολογική μεταστροφή και την κοινωνική αλλαγή ολόκληρου του πληθυσμού, με παράλληλη ελάττωση του στρες.

Η καινοτομία και η νεωτερικότητα ως μειονοτικός λόγος, αναδύονται σε χώρους πολιτικούς, επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς. Η Τέχνη ως  καινοτόμο μήνυμα μπορεί να οδηγήσει στην κοινωνική αλλαγή, αλλά με διαθεματικό και διεπιστημονικό χαρακτήρα. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι μειονότητες επηρεάζονται από μειονότητες, εάν αρκεστούμε στην Τέχνη ως καινοτομία για να αλλάξουμε τον κόσμο, θα εισπράξουμε τα γνωστά αποτελέσματα επιρροής των καλλιεργημένων μεν, αλλά αριθμητικά λίγων ανθρώπων. Αντίθετα εάν το μήνυμά μας συνδυάσει τη νεωτερικότητα της Τέχνης μαζί με τα ορθολογικά μηνύματα της Οικονομίας και της Τεχνογνωσίας λ.χ, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να οδηγηθούμε στην κοινωνική αλλαγή προς όφελος της Τέχνης, αλλά κυρίως με μοντέλα επιβίωσης μέσα από την Τέχνη, χωρίς η ίδια να θυσιάζεται στο βωμό της στείρας κερδοσκοπίας και μακριά από κάθε μορφή προσφοράς καλλιέργειας στους ανθρώπους. Συμβολή στο συνδυασμό της ατομικής,  παράλληλα με τη συλλογική ευημερία

Με αυτήν την έννοια, θα ήταν εξαιρετικό να πραγματοποιηθεί ένα πείραμα Κοινωνικής Επιρροής με ΠΟΜΠΟ καινοτόμους καλλιτέχνες, με ΜΗΝΥΜΑ συνθετικό, ανθρωπιστικής καλλιτεχνικής καινοτομίας-δημιουργίας και ανταποδοτικότητας μαζί, με ΔΕΚΤΕΣ και αποδέκτες, ολόκληρο τον πληθυσμό και τελικό ΣΤΟΧΟ την μόνιμη ιδεολογική μεταστροφή προς την καλλιέργεια και την ισορροπημένη οικονομική ανταποδοτικότητα.

Μία ποιοτική κινηματογραφική ταινία ή μία ποιοτική θεατρική παράσταση που θα προβληθούν με τα σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας και με μηνύματα διεπιστημονικής συνθετότητας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναρκτήριες και καταλυτικές διαδικασίες καλλιέργειας των πληθυσμών διαπολιτισμικά, με στόχο την απαγγίστρωση από τη μονοσήμαντη και απάνθρωπη κερδοσκοπία. Οι μειονότητες (πχ καλλιτέχνες) έχουν την ικανότητα να ελαττώνουν το άγχος και να ασκούν επιρροή σε άλλες μειονότητες. Η ελάττωση του άγχους με παράλληλη επιρροή και ιδεολογική μεταστροφή από τις καινοτόμες μειονότητες, επεκτείνεται σε ολόκληρο τον πληθυσμό, όταν η Καινοτομία καθρεφτίζεται μέσα στην Παράδοση. Όταν η Καινοτομία ξέρει να αγκαλιάζει και να συνυπάρχει με την Παράδοση.

Με αυτήν την έννοια μπορούμε να προβάλλουμε πειραματικά με τη διάσταση της Αριστοτελικής Παραδειγματικής Ρητορικής και με τη μορφή προτύπου, τη Μεσογειακή Ισόρροπη απόσταση από τις παγκοσμιοποιημένες μορφές ανάπτυξης, με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Ιόνιου Πανεπιστήμιου, του Πανεπιστημίου του Λέτσε, του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Να δείξουμε τη φιλοσοφική νηφαλιότητα που ξέρει να συνυπάρχει με την ποιότητα ζωής και την ισορροπημένη διεκδίκηση αγαθών προς όφελος όλων. Για να αναδείξουμε κατά τον Γκράμσι, τον λαϊκό πολιτισμό που ισοπεδώθηκε από τον βιομηχανικό πολιτισμό και για να μην επιτρέψουμε να μετατραπεί σε ένα νέο κλάδο της αρχαιολογίας, της λαϊκής αρχαιολογίας.

Τα διεπιστημονικά αποτελέσματα της υπάρχουσας τεκμηρίωσης βεβαιώνουν ότι αξίζει να δοκιμάσουμε, αξίζει να συμβάλλουμε στην παγκόσμια αλλαγή με αναβάθμιση του συστήματος αξιών του σύγχρονου ανθρώπου.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αράβου Σ. (2005) Ο Έρωτας αντίστιξη στον Φόβο. Αθήνα: ΕλληνικάΓράμματα

Αράβου-Παπαδάτου Σ. (2008), Διδακτορική διατριβή. Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών. Τμήμα Ψυχολογίας

Αριστοτέλης, (1995) Ρητορική. Αθήνα:Κάκτος

Λακάν Ζ.,(1964),Το σεμινάριο ΧΙ. Οι τέσσερις θεμελιακές έννοιες της ψυχανάλυσης. Αθήνα: Ράππα

Moscovici S., (1999) Η ψυχανάλυση, η εικόνα της και το κοινό της. Αθήνα:Οδυσσέας

Moscovici S., (2001) Πρόλογος στο Butera, F., Mugny, G. Social influence in Social Reality-Promoting individual and social change. Switzerland:Hogrefe&Huber publishers

Nicky Hayes, (1998) (επιμέλεια Αναστασία Κωσταρίδου-Ευκλείδη) Εισαγωγή στην Ψυχολογία, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

Παπαστάμου Σ., (1989) Εγχειρίδιο Κοινωνικής Ψυχολογίας. Αθήνα:Οδυσσέας

 Πλάτων, (1994) Πολιτικός. Αθήνα: Κάκτος

Σατελέ Φ, (2006) Η Φιλοσοφία, τόμος Ι&ΙΙ. Αθήνα: Γνώση

ΦιοραβάντεςΒ.,(επιμέλεια)(2005)Τέχνη,Πολιτισμός, Παγκοσμιοποίηση. Αθήνα: Παπαζήσης

Φιοραβάντες Β., (1999) Κοινωνική Θεωρία και Αισθητική. Αθήνα:Αρμός

Φιοραβάντες Β., (2004) Θεωρία Πολιτισμού Ι &ΙΙ, Αθήνα:Ψηφίδα

Witte, K. Allen, M (2000) A meta-analysis of fear appeals: implications for effective health campains. Health Educ. Behav. 27(5).591-615

     

 ...............................................              ......................................................              ................................................

 

O MΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ 

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ 

Κοινωνιοψυχολογική ερμηνεία του χωροχρονικά άσβεστου  φαινόμενου

του Κάλλους, του Έρωτα και της Πολιτικής

 

Εάν θέλει κανείς να ερμηνεύσει το μύθο και τους συμβολισμούς της Αφροδίτης, που είναι μία από τις έξι θηλυκές θεότητες του ελληνικού δωδεκάθεου, αναγκαστικά πρέπει να κάνει διευκολυντικές μοντελικές τομές. Αυτό θα βοηθήσει να αναλυθεί το θέμα από κάθε οπτική γωνία, ώστε στο τέλος, όλες μαζί οι συνιστώσες να δώσουν τη συνολική εικόνα, ως εικονική σύνθεση σύγχρονων οπτικών ινών.

Η Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ψυχολογία αναλύει κάθε φαινόμενο που αναδύεται, μέσα από τα τέσσερα επίπεδα που έχει επινοήσει: το ενδοατομικό, το διατομικό, το διομαδικό και το ιδεολογικό-αναπαραστασιακό¹. Στο πρώτο εξετάζεται το αντικείμενο, στο περιορισμένο επίπεδο του ατομικού κόσμου. Στο δεύτερο, διατομικό, εμπλέκονται οι στενές και κοντινές του σχέσεις. Στο τρίτο ή διομαδικό πεδίο, συνυπολογίζονται οι κοινωνικές ομάδες που συμμετέχουν μέσα από το άτομο ή το φαινόμενο που εξετάζεται. Στο τελευταίο, ιδεολογικό-αναπαραστασιακό επίπεδο, αναλύονται τα ιδεολογήματα, οι Ιδέες που πυροδοτούνται, προβάλλουν και στηρίζονται μέσα από το θέμα που συζητείται². Αυτά τα τέσσερα επίπεδα, όσον αφορά το μύθο της Αφροδίτης, επιπρόσθετα τοποθετούνται μέσα στη χρονική συγκυρία. Μέσα στην εξελικτική πορεία του χρόνου από τη Μυθολογία, τις Ομηρικές περιγραφές, την Τραγωδία των κλασσικών χρόνων, την Αναγεννησιακή ομορφιά, την Φροϋδική και Λακανική ερμηνεία της λίμπιντο και του Έρωτα, την Αισθητική Θεωρία της Φιλοσοφικής Σχολής της Φρανκφούρτης, μέχρι σήμερα με τις ακρότητες και την αισθητική παράνοια που έχει καταλάβει τους ανθρώπους – θιασώτες των μιντιακών προτύπων.

Ενδεικτικά επιλεγμένες αναφορές μπορούν να μας οδηγήσουν σε μία αδρή περιγραφή της λατρείας του μύθου της Αφροδίτης. Στο ενδοατομικό επίπεδο για παράδειγμα, για την Αφροδίτη που εκπροσωπεί το Κάλλος και τον Έρωτα, είναι σημαντικό να αναφερθεί ο μύθος της γέννησής της. Κατά τον Ησίοδο, δημιουργήθηκε από τον αφρό της θάλασσας και τα γεννητικά όργανα του Ουρανού, όταν αυτός ακρωτηριάστηκε από τον Κρόνο. Τα κύματα και ο Ζέφυρος έφεραν την Αφροδίτη πρώτα  στα Κύθηρα, που είναι ο τόπος της Ουρανίας Αφροδίτης. Στη συνέχεια οδηγείται στην Πάφο, στην Κύπρο, όπου κατά τον Όμηρο είναι ο πραγματικός τόπος της γέννησής της. Από αυτό παίρνει δίπλα στο όνομά της, την προσωνυμία Κύπρις^3,4.

Περνώντας στο διατομικό κοινωνιοψυχολογικό επίπεδο, πρέπει να αναφερθούν οι έρωτες της Αφροδίτης. Σύζυγός της είναι ο Ήφαιστος, θεός του σίδερου και της φωτιάς. Οι εραστές της είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι ο Άρης με τον οποίο γεννά τον Ίμερο, τον Έρωτα, τον Δείμο και τον Φόβο. Με τον Ερμή γεννά τον Ερμαφρόδιτο και με τον Διόνυσο τον Πρίαπο.

Αναφέροντας, επίσης αδρά, το διομαδικό επίπεδο, πρέπει να πούμε για τη διαμεσολάβηση της Αφροδίτης στην πρόκληση του Τρωϊκού Πολέμου. Αυτό συνέβη όταν ο Πάρης, γιος του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου, χάρισε το μήλο της Έριδος στην Αφροδίτη και όχι στην Αθηνά ή την Ήρα που συμμετείχαν στο διαγωνισμό ομορφιάς. Η Αφροδίτη για να πετύχει το στόχο της, υποσχέθηκε ως ανταμοιβή στον Πάρη την ωραία Ελένη, πυροδοτώντας έτσι την έναρξη του πολέμου μεταξύ Αχαιών και Τρώων.

Στο τελευταίο, ιδεολογικό επίπεδο πρέπει να τονισθεί ο ρόλος της Αφροδίτης ως σύμβολο της γονιμότητας, του Έρωτα, Πάνδημου και Ουράνιου και ως αντιστάθμισμα του Θανάτου, μέσα από το Φροϋδικό δίπολο Έρωτας-Θάνατος. Στο Συμπόσιο Του Πλάτωνα, όπου επτά ομιλητές τιμούν τον θεό Έρωτα ως τον αρχαιότερο θεό, ορίζεται η έννοια της Πανδήμου Αφροδίτης, που αφορά τον σωματικό έρωτα, με τον οποίο ασχολείται η πλειονότητα των ανθρώπων. Τον απλό σωματικό έρωτα που υπηρετεί την αναπαραγωγή και τη βιολογική διαιώνιση. Παράλληλα ορίζεται η έννοια του ουράνιου έρωτα και της Αφροδίτης – Ουρανίας, η οποία συμβολίζει την ανώτερη μορφή Έρωτα που γεννιέται πέρα και πάνω από τη σωματική ηδονή. Την ηδονή που είναι απαραίτητο προαπαιτούμενο, αλλά όχι τελικός αυτοσκοπός⁵. Ο Ουράνιος Έρωτας γεννιέται μέσα από το κοινό πνευματικό έργο που ενώνει δύο ανθρώπους και τους οδηγεί στη δημιουργία Αθάνατων Παιδιών. Πρόκειται για μία  κοινή διανοητική  πτήση, που δημιουργεί έργα διαχρονικά και κλασσικά προς όφελος της ανθρωπότητας. Αυτή είναι η ανώτερη μορφή Έρωτα που μπορούν να βιώσουν λιγότεροι άνθρωποι, σε αντίθεση με τον έρωτα των πολλών, δηλαδή της απλής σωματικής απόλαυσης και της αναπαραγωγής⁶.

Ο Πλάτωνας μέσα στο έργο του Φαίδρος, σκιαγραφεί και την έννοια του Παιδαγωγικού Έρωτα, που με τη βοήθεια του Ίμερου, οδηγεί στη δημιουργία του πολιτικού όντος. Ο Ίμερος, γιος της Αφροδίτης, είναι η ενεργειακή ροή μεταξύ μύστη και μυούμενου, δασκάλου και μαθητή, που οδηγεί στην πνευματική ανέλιξη των νέων, τη σύλληψη του ανώτερου πολιτικού έργου με την ανάλογη μετατροπή της Ιδέας σε ωφέλιμη δράση⁷.

Η έννοια του Κάλλους που εκπροσωπείται από την Αφροδίτη, περνά στα αναγεννησιακά πρότυπα και στον διαφωτισμό, για να φτάσουμε  στον 20^ο αιώνα και στους μεγάλους ψυχαναλυτές  Φρόϋντ και Λακάν. Ο Φρόϋντ θεοποιεί την έννοια της λίμπιντο, της γενετήσιας ορμής, συνδέοντας την υστερία με την απουσία ερωτικής απόλαυσης και διεξόδου. Ο Λακάν επεκτείνοντας τις θεωρίες του Φρόϋντ, ορίζει την έννοια του ασυνείδητου, ως μη συνειδητά εκφερόμενο Λόγο. Οι δύο ψυχαναλυτές πιστεύουν στην έννοια του θαυμασμού, του Έρωτα για τον μεγάλο Άλλο, που στην ουσία είναι το αθέατο και απωθημένο ασυνείδητο. Η έννοια της Αφροδίτης είναι παρούσα, όπως και στον Πλάτωνα που μας λέει: «αρχή Φιλοσοφίας το θαυμάζειν».

Επιπλέον, στον 20^ο αιώνα συναντάμε τα διάφορα ρεύματα στην Τέχνη και την Αισθητική Θεωρία που εισηγείται από τη Φιλοσοφική Σχολή της Φρανκφούρτης. Η Αισθητική Θεωρία προτείνεται ως απαραίτητη προϋπόθεση της ύπαρξης Πολιτισμού,  μέσα από την ανάλογη Πολιτιστική Θεωρία και εφαρμογή. Όλα αυτά για την απόκτηση διευρυμένης αντίληψης και κριτικής σκέψης, για την ανάδειξη του πολιτισμού ως αναγκαίου διαμεσολαβητή της ατομικής και συλλογικής ανάπτυξης⁸. Η αρχαιοελληνική έννοια και ο συμβολισμός της Αφροδίτης αρχίζουν να προβάλλουν ξανά στον πολιτιστικό ορίζοντα.

Στη σημερινή όμως εποχή που χαρακτηρίζεται από την απώλεια της έννοιας του Μέτρου, ακόμα και στο επίπεδο της αισθητικής, η «σύγχρονη Αφροδίτη», οδηγεί τους ανθρώπους σε ακρότητες. Μοιάζει σαν πολιτιστική παλινδρόμηση σε ανεξέλικτα και αλαζονικά πρότυπα. Πρέπει να πούμε ότι η αρχαία φυλή των Σκυθών-Αλαζόνων στην περιοχή του Καυκάσου, είχε ως συνήθεια, όταν κατακτούσε ένα λαό, να κόβει τις μύτες των ηττημένων. Από αυτή τη φυλή καθιερώθηκε η λέξη Αλαζονεία⁹. Σήμερα φαίνεται ότι, αγνοώντας το αρχαιοελληνικό Μέτρο, κόβουμε τις μύτες με δική μας πρωτοβουλία και υπακούοντας στις αλαζονικές προτροπές των αισθητικών προτύπων που περνάνε μέσα από την τηλεοπτική και όχι μόνο, κουλτούρα των σύγχρονων ανθρώπων. Η Αφροδίτη των ημερών μας είναι ακρωτηριασμένη, γι΄αυτό και καθόλου Ουρανία, όπως αποδεικνύεται περίτρανα από τα αποτελέσματα του πολιτικού μας έργου της παγκοσμιοποιημένης και μονοσήμαντα κατευθυνόμενης οικονομικής διακυβέρνησης. Επικρατούν οι έννοιες  της ευημερίας και της καταξίωσης μόνο μέσα από ποσοτικά, αριθμητικά μεγέθη. Μεγέθη που θα έπρεπε αναλογικά να περιλαμβάνουν την καλλιέργεια και τον πολιτισμό. Την Αισθητική, μαζί με την ατομική και τη συλλογική ευημερία. Η «σύγχρονη Αφροδίτη», δυστυχώς για μας, είναι καταδυόμενη. Οι διαφοροποιημένες εισηγήσεις επιστημόνων και διανοητών, προς την κατεύθυνση της Αισθητικής και του Πολιτισμού¹⁰, αποτελούν προς το παρόν τον μειονοτικό αλλά πρωτοπόρο και νεωτερικό λόγο^1,2.

Βιβλιογραφία

1-Παπαστάμου Σ. (2001) Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία,  Ελληνικά Γράμματα

2-Αράβου Σ. (2008) Διδακτορική Διατριβή. Πάντειο Πανεπιστήμιο

3-Κερένυι Κ. (2006). Η Μυθολογία των Ελλήνων. Αθήνα; Εστία

4-Γκρεϊβς Ρ. (1998). Οι Ελληνικοί Μύθοι Τόμος Ι & ΙΙ. Αθήνα: Κάκτος

5-Αράβου Σ.(2005). Ο Έρωτας αντίστιξη στον Φόβο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

6-Πλάτων (1993) Συμπόσιο. Αθήνα: Κάκτος

7-Πλάτων (1993) Φαίδρος. Αθήνα: Κάκτος

8-Φιοραβάντες Β. (2004) Θεωρία Πολιτισμού Ι & ΙΙ. Αθήνα: Ψηφίδα

9-Στράβων. (1992) Γεωγραφικά ΙΙ. Αθήνα: «Οι Έλληνες», Κάκτος

          10-Φιοραβάντες Β. (1999) Κοινωνική Θεωρία και Αισθητική. Αθήνα Αρμός

 

 

....................................                  .......................................                 .......................................

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ  ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕ ΜΕ ΘΕΜΑ:

ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΟΙΠΟΙΗΣΗΣ: ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ· ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕΩΝ;

ΣΤΗΝ «ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ», ΣΤΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ

Διοργάνωση από τη ΕΠΟΣ – Ενωτική Πορεία Συγραφέων

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ  Δρ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΟΦΙΑ ΑΡΑΒΟΥ-ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ

Απόψε είναι μια ιδιαίτερη βραδιά, αισθάνομαι πραγματικά μεγάλη χαρά, συγκίνηση και τιμή που θα σας παρουσιάσω τον καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης και του Πολιτισμού, Βασίλη Φιοραβάντε. Σκεφτόμουν να κάνω μία προετοιμασία λόγου, μία δομή στην ομιλία. Σκέφτηκα όμως ότι δεν μπορείς να εγκλωβίσεις  ένα χείμαρρο, έναν χειμαρρώδη άνθρωπο μέσα σ΄ ένα δομημένο λόγο. Ότι και να πεις για ένα χείμαρρο δεν τον έχεις περιγράψει ή ότι και να πεις σίγουρα κάτι θα πεις, δεν γίνεται αλλιώς, αναβλύζει και εμπνέει.  Οπότε άφησα τον λόγο αδόμητο. Σαν κοινωνική ψυχολόγος όμως πρέπει να πω ότι ο Βασίλης Φιοραβάντες αποτελεί μια ενεργή μειονότητα. Πρόκειται για τις μειοψηφίες που εισηγούνται κάτι καινοτομικό, που συγκρούονται με τα μοντέλα εξουσίας. Είναι οι προχωρημένοι, αβανγκάρντ που πέφτουν σαν βότσαλα μέσα στα λιμνασμένα νερά της κοινωνίας και δημιουργούν κύκλους νεωτερικότητας. Ο Βασίλης Φιοραβάντες είναι πραγματικά ένας ορμητικός ποταμός, που διανύει και διασχίζει όλους τους αιώνες. Η σκέψη του, η διανόησή του, έρχεται από παλιά, το αισθάνεσαι. Έρχεται από την κλασσική Αρχαιοελληνική εποχή, περνά στην Αναγέννηση, στο Διαφωτισμό και φτάνει στον εικοστό αιώνα, όπου συναντά την Μοντέρνα Τέχνη και την Φιλοσοφική Σχολή της Φρανκφούρτης. Αυτή μιλά για την Κριτική Θεωρία, την Αισθητική Θεωρία, την διεπιστημονική εκπαίδευση και την ενσωμάτωση της Τέχνης, ως αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Όμως ας αρχίσουμε απλά. Ο Βασίλης Φιοραβάντες γεννήθηκε το 1952, είμαστε και συνομήλικοι, στη Σάμη, στα Χαλιωτάτα, όπου έζησε την παιδική και την εφηβική του ηλικία. Μεγάλωσε μέσα σε ένα οικογενειακό πλαίσιο, ιδεολογίας και τέχνης. Ο πατέρας ιδεολόγος της Αριστεράς, ενεργός, δυναμικός και αγωνιστής, δίνει τα πρώτα ερεθίσματα στον καθηγητή, ενώ παράλληλα τον φέρνει σε επαφή με την τέχνη. Ο πατέρας είναι ξυλουργός, κατασκευάζει έπιπλα, από αυτά που μένουν διαχρονικά μέσα στα σπίτια και περνούν από γενιά σε γενιά. Όχι τα πρόχειρα σύγχρονα έπιπλα, που μας κουράζουν και σύντομα τα αντικαθιστούμε. Εκείνος έφτιαχνε τα έπιπλα που μένουν, έστω και αν οι άνθρωποι έχουν φύγει. Ο καθηγητής μιλάει ακόμα, συγκινημένος, για τα ατσούπια που κατασκεύαζε ο πατέρας, τις ξύλινες στέγες των σπιτιών της κεφαλλονίτικης αρχιτεκτονικής. Ο μικρός Βασίλης, σαν παιδί, παρακολουθούσε τις κατασκευές και όταν ο πατέρας ζητούσε ένα εργαλείο που οι εργάτες δεν το γνώριζαν ή δεν το έβρισκαν, έτρεχε εκείνος και του το έφερνε αμέσως. Μέσα στο σπίτι υπήρχε ακόμα, μία τεράστια βιβλιοθήκη, οργανωμένη από τον πατέρα. Βλέπουμε λοιπόν τα εναύσματα, τα εναρκτήρια ερεθίσματα που οδηγούν τον καθηγητή στην πορεία που θα σας περιγράψω στην συνέχεια. Τελειώνει το δημοτικό, το γυμνάσιο και το λύκειο στη Σάμη, ενώ αργότερα εντάσσεται στον ίδιο ιδεολογικό χώρο όπως και ο πατέρας του. Ανένταχτος της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, Μαρξιστής και ενεργός στα δύσκολα, αλλά και γόνιμα χρόνια της δικτατορίας.

Το 1976, ο Βασίλης Φιοραβάντες καταφεύγει στη Γαλλία, όπου σπουδάζει Τεχνολογία και Πληροφορική, ενώ στη διδακτορική του διατριβή κάνει το μεγάλο διεπιστημονικό άλμα προς την Φιλοσοφία της Τέχνης. Πραγματοποιεί δηλαδή αυτό που στη συνέχεια μας διδάσκει, την διεπιστημονική εκπαίδευση. Στο διδακτορικό του μελετά και καταγράφει το έργο του κεφαλλονίτη γλύπτη, Γεράσιμου Σκλάβου, με επιβλέποντες καθηγητές τους Francois  Châtelet και Olivier Revault d’Allonnes, που τον θαύμασαν και στάθηκαν δίπλα του σε όλη την μετέπειτα ακαδημαϊκή του καριέρα. Τελειώνοντας τις σπουδές του επιστρέφει στην Ελλάδα και διδάσκει Ιστορία της Τέχνης στο Πολυτεχνείο της Κρήτης. Αργότερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ως αναπληρωτής και στη συνέχεια τακτικός καθηγητής μέχρι σήμερα, με το ίδιο αντικείμενο διδασκαλίας. Είναι ακόμα διευθυντής του Εργαστηρίου Καλλιτεχνικής και Πολιτισμικής Παιδείας του Παιδαγωγικού Τμήματος στη Ρόδο .

Ο καθηγητής Φιοραβάντες εισηγείται και αγωνίζεται για την αναγκαιότητα της διεπιστημονικής εκπαίδευσης. Όλοι οι μονοσήμαντα εκπαιδευμένοι είμαστε εξειδικευμένοι αγράμματοι. Εάν δεν γνωρίσεις και τον αντίθετο πόλο δεν μπορείς να συνθέσεις, δεν μπορείς να ολοκληρωθείς σαν επιστήμονας και σαν άνθρωπος. Η Σχολή της Φρανκφούρτης που ενστερνίζεται ο καθηγητής προτείνει αυτήν ακριβώς τη διαδικασία. Την Αισθητική Θεωρία, που οδηγεί μέσω της Αρνητικής Διαλεκτικής, στην κριτική σκέψη και συνείδηση. Η τέχνη αποτελεί την διαμεσολάβηση για την ατομική και συλλογική χειραφέτηση. Οι Χορκχάϊμ, Αντόρνο,  Μαρκούζε, Μπένγιαμιν, Χάμπερμας, κ.α. ιδρυτές και συνεχιστές της Σχολής, αποτελούν τις βάσεις – αναφορές του καθηγητή σε όλη την εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή του πορεία.

Ο καθηγητής Φιοραβάντες, προτείνει, διδάσκει και συγγράφει παράλληλα, με απειράριθμη συγγραφική δραστηριότητα. Είμαι σίγουρη ότι εάν τοποθετήσουμε τα βιβλία, τα άρθρα και τις δημοσιεύσεις του στο πάτωμα, η στήλη που θα δημιουργηθεί θα ξεπεράσει το ύψος μας. Τρομερή συγγραφική δραστηριότητα με προβολή της φιλοσοφίας της διεπιστημονικότητας, της διακαλλιτεχνικότητας, της διαθεματικότητας. Δεν φτάνει το μονοσήμαντο στην εκπαίδευση, φωνάζει και κραυγάζει. Στα πλαίσια αυτών των πεποιθήσεών του ο καθηγητής προτείνει μία άλλη μορφή Εκπαίδευσης, μία διαφορετική Πολιτισμική Πολιτική. Εισηγείται τη δημιουργία Εργαστηρίων Αισθητικής μέσα στα Τεχνολογικά Ιδρύματα, για τον εμπλουτισμό της τεχνοκρατικής εκπαίδευσης. Προτείνει τη δημιουργία Καλοκαιρινών Σχολείων Φιλοσοφίας, στη Ρόδο για αρχή, με πυρήνα και επίκεντρο τη Μεσόγειο, ως κοιτίδας μιας νέας μορφής πολιτισμού. Ο τηλεοπτικός λόγος δεν αρκεί, μας εγκλωβίζει, μας απομονώνει και μας κατευθύνει προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Είναι απαραίτητη, κατά τον Χάμπερμας, η διϋποκειμενική ποιοτική επικοινωνία. Είναι η σημερινή αναγκαιότητα που όλοι χρειαζόμαστε. Δεν θα σας κουράσω άλλο, δίνω αμέσως το λόγο στον καθηγητή για να τον απολαύσουμε με την συνθετότητα της σκέψης του, την compléxité και την modérnité με τις οποίες θα μας κατακλύσει.

....................................            ........................................                .......................................

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ Π.Ι.Ν

 

ΕΙΣΗΓΗΣΗ  Ι

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΝ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΣΠΑ 2013-2020

Η ανάδειξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, που αποστασιοποιείται από την τρέχουσα εμπορευματοποίηση κάθε μορφής Τέχνης, είναι απολύτως αναγκαία, ιδιαίτερα σήμερα που η οικονομική κρίση ανάδειξε την καταστροφική μονοσημαντότητα του χρηματοοικονομικού προσανατολισμού.

Δημιουργήσαμε πληθώρα ειδικών, ιδιαίτερα στην θετικιστική και τεχνολογική εκπαίδευση, παραγνωρίζοντας την Τέχνη και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Τα αποτελέσματα του Μονοδιάστατου Ανθρώπου¹ είναι πλέον ορατά από όλους και μας οδηγούν στην πριμοδότηση άϋλων-πνευματικών  δράσεων, που θα εξισορροπήσουν την παρατηρούμενη κατάργηση του Αριστοτελικού Μέτρου².

Ακόμα και με όρους των Νευροεπιστημών να το δούμε, αναπτύξαμε το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο του Λόγου και του ορθολογισμού, υποβαθμίζοντας το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο του συναισθήματος, της καλλιτεχνίας και της αισθητικής, μεταξύ άλλων³. Η γεφύρωση των δύο ημισφαιρίων θα οδηγήσει στην αύξηση της συνειδητότητας και της κριτικής ικανότητας, προφυλάσσοντας τους ανθρώπους από τις υπερβολές, αλλά και τα ελλείμματα σε κάθε τους δράση. Κυρίως, οδηγώντας τους ανθρώπους προς την επωφελή δράση, για την ατομική και συλλογική ευημερία.

Η έρευνα όμως δείχνει, ότι οι άνθρωποι δεν έχουν χάσει την ψυχή τους. Έρευνα σε Έλληνες φοιτητές, στα πλαίσια του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας, αποδείχτηκε ότι ποσοστό 30% προτιμάει τον πολιτισμικό τουρισμό, είτε ως τουρίστες, είτε ως επαγγελματίες του τουρισμού⁴. Σε δεύτερη έρευνα, αποδείχτηκε ότι τα έργα του πολιτισμού προκαλούν Δέος και Θαυμασμό⁵.

Για τους ανωτέρω λόγους, η Αριστερή Κίνηση Ιονίου εισηγείται τη δημιουργία Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στην Κεφαλονιά, με έργα Κεφαλλήνων και Επτανησίων μοντέρνων καλλιτεχνών. Επιστημονικός υπεύθυνος προτείνεται ο Κεφαλονίτης καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης Βασίλης Φιοραβάντες. Είναι διδάκτορας Φιλοσοφίας της Τέχνης από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης με διατριβή  στη μοντέρνα γλυπτική και τον γλύπτη Γεράσιμο Σκλάβο. Είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο ΠΤΔΕ, διευθυντής του Εργαστηρίου Καλλιτεχνικής και Πολιτισμικής Παιδείας, στο ίδιο Τμήμα. Έχει αναλώσει τη ζωή του, διδάσκοντας και γράφοντας για τον Πολιτισμό, την Τέχνη και την ενσωμάτωση της καλλιτεχνικής παιδείας στην εκπαίδευση^6,7.

Ο καθηγητής Βασίλης Φιοραβάντες ήταν υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος στην Ιθάκη με την Αριστερή Κίνηση Ιονίου, στις αυτοδιοικητικές εκλογές 2014.

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στην Κεφαλονιά στα πλαίσια των προγραμμάτων  ΕΣΠΑ 2013-2020 και με πρόταση της Π.Ι.Ν, θα φιλοξενήσει έργα Σκλάβου, Μπονάνου, Στέρη, Άβλιχου, Κουνάδη, Βικάτου, Τόνιας Μαρκέτου κ.α. Του Λευκαδίτη Στάμου ως Επτανησίου κ.α.  Θα αναδείξει τη μουσική μέσα από τους Λαυράγκα, Θέμη Αμούργη κ.α. Θα προβάλλει τη μοντέρνα αρχιτεκτονική των Καραντινού, Δραγώνα, Βαλσαμάκη (White Rocks).

Υπάρχουν διαθέτες που περιμένουν τη δημιουργία Μουσείου Τέχνης, προκειμένου να διαθέσουν τα έργα τους στην Κεφαλονιά (π.χ Ο συλλέκτης Ποταμιάνος, που διαθέτει 50 έργα του Γ. Στέρη).

Απαιτείται η ανεύρεση ή η εξ αρχής ανέγερση κτιρίου κατάλληλων αντίστοιχων προδιαγραφών, σύμφωνα με τους όρους που απαιτεί η σωστή έκθεση και διατήρηση των έργων.

Εισηγούμαστε το ανωτέρω έργο να ενταχθεί από την ΠΙΝ, στα άϋλα έργα του νέου ΕΣΠΑ (75%) και στα έργα υποδομών (25%).

1. Μαρκούζε, Χ.(1971). Ο μονοδιάστατος άνθρωπος, εκδ. Παπαζήση

2. Αριστοτέλης (1995) Ρητορική, εκδ. Κέδρος

3.Σαββάκη, Ε. (1997)Οι παράλληλοι Εαυτοί μας – Λογική σκέψη και διαίσθηση: Συνείδηση χωρίς ομιλία: Ενοποίηση μέσω του ομιλούντος εαυτού, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

4. Αράβου-Παπαδάτου, Σ., Μπαζάτη, Ι. (2012) Διερεύνηση της Γνώμης γύρω από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού σε δείγμα φοιτητών ΑΤΕΙ. Παρουσίαση στο 1o Παγκόσμιο ISBEFA, 2012. ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας

5.Αράβου-Παπαδάτου, Σ., Αντώνογλου, Α. (2014).  Κοινωνικές Αναπαραστάσεις του Πολιτισμικού Τουρισμού. Συνειρμική απεικόνιση του Δέκτη Επικοινωνίας.  ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας (προς δημοσίευση σε συλλογικό ερευνητικό τόμο με επιμέλεια Β. Φιοραβάντε).

6.Φιοραβάντες, Β. (2014). (επιστημονική επιμέλεια) Μοντέρνα Τέχνη και Νέα Ανθρωπολογία, Θεσσαλονίκη, εκδ. Ζήτη

7. Φιοραβάντες, Β. (2004) Θεωρία ΠολιτισμούΙ & ΙΙ, εκδ. Ψηφίδα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΙΙ

ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΙΘΑΚΗΣ ΩΣ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΠΟ ΤΗΝ Π.Ι.Ν ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΣΠΑ 2013-2020

 

Στο θαλάσσιο χώρο του Ιονίου πελάγους και της Περιφέρειας Ιονίου υπάρχει η νήσος Ιθάκη, που οφείλουμε να την αναδείξουμε και να την προβάλλουμε, ως κέντρο του βασίλειου του Οδυσσέα, όπως περιγράφεται από τον Όμηρο.

Η ανάδειξη της Ομηρικής και Καβαφικής Ιθάκης ως Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την ΠΙΝ, μέσω του ΕΣΠΑ 2013-2020, είναι απολύτως απαραίτητο να γίνει τώρα. Θα αναδείξει όλο το Ιόνιο στα πλαίσια του Πολιτισμού, του Τουρισμού και της Ανάπτυξης γενικότερα, περισσότερο αναγκαία από ποτέ.

Ο συμβολισμός της Ιθάκης, είτε ως Νόστος¹, είτε ως ταξίδι αυτογνωσίας και αυτοπραγμάτωσης του ανθρώπου², αποτελεί παγκόσμιο κληροδότημα που ανήκει στην ανθρωπότητα. Η επίσκεψη της θα αποτελέσει στόχο ζωής για την παγκόσμια κοινότητα, είτε ως ταξιδιωτική τέρψη λόγω του φυσικού κάλλους των Ιονίων, είτε ως προσκύνημα πολιτιστικό, είτε ως μορφοποίηση παραδειγματικής διανοητικής διαδρομής.

Η Ιθάκη, το βασίλειο του Οδυσσέα, είναι προορισμός για όλους μας, είναι το πολύχρονο ταξίδι μιας ζωής μέσα από ταλαιπωρίες και γνώση.

Οι κοινωνιοψυχολογικές ερμηνείες που αναδύονται μέσα από την Οδύσσεια θα συνοδεύουν τον τόπο, με αντίστοιχες παραστάσεις-αναπαραστάσεις που θα βοηθούν βιωματικά και διαδραστικά στην αντίληψη της σκέψης του Ομήρου, ενώ αντίστοιχα θα συμβάλλουν στις προσωπικές ασυνείδητες διαδρομές του κάθε επισκέπτη.

Ίσως μετά την επιστροφή του Οδυσσέα, η τελική θυσία στον διώκτη του Ποσειδώνα, σε ανθρώπους του βουνού που δεν γνώριζαν τη θάλασσα και το κουπί της βάρκας, να βοηθήσει τους Έλληνες, με τη βοήθεια του κοινωνιοψυχολογικού μηνύματος της Ιθάκης να διδάξουν την ανθρωπότητα³. Να τη διδάξουν ότι οι πράξεις μας είναι μπούμερανγκ που επιστρέφουν σε μας.

Να διδάξουν ότι στην Ελληνική Μυθολογία η Ουρανία Αφροδίτη δημιουργεί τα πολιτικά όντα. Στην Αρχαιοελληνική Φιλοσοφία ο Παιδαγωγικός Έρωτας επίσης οδηγεί στη δημιουργία των ορθών πολιτικών όντων⁴. Η αγάπη για την Τέχνη και τον Πολιτισμό, έχει παραμεληθεί στην εποχή μας και στο βωμό του αποκλειστικού κέρδους.

Η ανάδειξη της Ιθάκης ως Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την Π.Ι.Ν και με ποικιλία δράσεων, ίσως είναι η «θυσία» μας προς την παραμελημένη αγάπη για την Τέχνη και τον Πολιτισμό, που θα επιτρέψει στην πολιτική να βρει το δρόμο της ^3,5. Να συμβάλει ώστε να αναδυθούν και να στηριχθούν, με άλλα λόγια, καλλιεργημένα άτομα που θα τοποθετούν τον Άνθρωπο πάνω από τα κέρδη.

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης Βασίλης Φιοραβάντες, όπως και στην προηγούμενη εισήγηση, προτείνεται να διεκπεραιώσει και αυτό το έργο.

1. Αντόρνο, Τ. (2005) Τέχνη και μαζική κουλτούρα, Ύψιλον
2. Φρόϋντ, Σ. (1995) Η Ερμηνεία των Ονείρων. Αθήνα, εκδ. Επίκουρος
3. Αράβου-Παπαδάτου,Σ.,Αντώνογλου, Α. (2014).  Κοινωνικές        Αναπαραστάσεις του Πολιτισμικού Τουρισμού. Συνειρμική απεικόνιση του Δέκτη Επικοινωνίας.  ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας (προς δημοσίευση σε συλλογικό ερευνητικό τόμο με επιμέλεια Β. Φιοραβάντε).
4. Πλάτων (1995) Φαίδρος, Κάκτος
5. Φιοραβάντες, Β. (2004) Θεωρία Πολιτισμού Ι & ΙΙ, εκδ. Ψηφίδα

 

      

 ..............................................                   .....................................             ............................................

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΑΜΗ - 4-6-2011

Αρχίζοντας αυτή την παρουσίαση θέλω να αποσαφηνίσω κάποια πράγματα, για να μην επαναληφθεί αυτό που άκουσα προηγουμένως. Ενδιαφέρομαι για την Κεφαλονιά όχι μόνο γιατί γεννήθηκα εδώ, τελείωσα το λύκειο, γιατί ζει η μητέρα μου εδώ, γιατί έφτιαξα σπίτι. Ενδιαφέρομαι και βαθύτερα, πολιτισμικά.

Επίσης να διευκρινίσω ότι τα σύγχρονα ερευνητικά προγράμματα είναι πολυπαραμετρικά και διεπιστημονικά. Ούτε ο Θεός ο ίδιος δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα, πολύ περισσότερο ο Βασίλης Φιοραβάντες και ας έχει γράψει 2000-3000 σελίδες δημοσιευμένα κείμενα και 4-5000 σελίδες αδημοσίευτα. Δεν μπορείς να ρισκάρεις οποιαδήποτε έρευνα μόνος σου πλέον. Για παράδειγμα τα οικονομικά στοιχεία ανήκουν στους οικονομολόγους στους οποίους θα απευθυνθώ. Δεν διεκδικώ κανένα οικονομικό copyright. Συνεργασία είναι η λέξη-κλειδί σήμερα. Οπωσδήποτε έχω την ευθύνη, την εμπειρία και την αποδοχή, αν θέλετε, και υπογράφω την έρευνα που θα αναλάβω. Πανελλαδικά, υπάρχουν 50-60 καθηγητές που είναι έτοιμοι να συνεργαστούν μαζί μου. Το εργαστήριο Πολιτισμικής και Καλλιτεχνικής Παιδείας του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Ρόδο, έχει δική του ιστοσελίδα, που συνεχώς εξελίσσεται και μπορείτε να την επισκεφθείτε. Ετοιμάζεται προγραμματική σύμβαση με το Δήμο Ρόδου και ελπίζω να γίνει το ίδιο και με το Δήμο Κεφαλονιάς και με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Κάνουμε έρευνα συστηματικού χαρακτήρα.

Η δική μας έρευνα δεν έχει καμία σχέση με αυτή των αρχαιολόγων. Τους εκτιμούμε σαν ανθρώπους και σαν επιστήμονες, αλλά κινούμαστε σε διαφορετικούς χώρους. Μπορούμε κάποια στιγμή, να αναπτύξουμε μεταξύ μας έναν επιστημονικό, ορθολογικό και εποικοδομητικό διάλογο. Από μικρά παιδιά ακούμε για τις ανακαλύψεις του Μαρινάτου και των Πετρόχειλων, αλλά δεν άκουσα να αναφερθεί το όνομα του αγαπητού και σημαντικού αρχαιολόγου Πετρόπουλου. Καθοδηγημένος από τον πατέρα μου στη Σάμη ανακάλυπτε αρχαιολογικούς θησαυρούς και στη συνέχεια του ανέφερε τα ευρήματά του, αντιγυρίζοντάς του χαρά και ευδαιμονία, όπως και σε μένα που βρισκόμουν στο Παρίσι εκείνη την εποχή, και με ενημέρωναν τηλεφωνικά (π.χ για το Ροκόσπιτο;).

Με χαροποιεί η Ιδέα να γίνει Ανοικτό Μουσείο στη Σάμη. Ως φιλόσοφος προβληματίζομαι για το θέμα. Παλαιότερα λέχθηκε να μεταφερθούν όλα τα ευρήματα που θα προκύψουν, στο Αργοστόλι σε ένα μεγάλο Αρχαιολογικό Μουσείο. Υπήρξε αντίδραση στη Σάμη, με κινητοποιήσεις2-3 φορές. Ο πατέρας μου επίσης αντέδρασε και έλεγε χαρακτηριστικά: «Θα μείνουν εδώ, στη Σάμη». Με την απειλή όλων αυτών των μνημόνιων, σήμερα, μακάρι οι αρχαιολόγοι να πραγματοποιήσουν το 1/10 από αυτά που μας παρουσίασαν προηγουμένως.

Το δικό μας εργαστήριο λειτουργεί αυτόνομα και θα καλέσουμε επιστήμονες από την  Ελλάδα και τον κόσμο, στα πλαίσια της έρευνάς μας. Ο πολιτισμός για εμάς δεν είναι μια απλή αφήγηση. Ελπίζω τώρα να βοηθηθώ, έστω και αν είμαι κοντά στη συνταξιοδότηση. Ο πολιτισμός είναι θέμα αντινομικό και η αυτοκαταστροφή του συστήματος θα πρέπει να μας οδηγήσει σε μία διαφορετική θεώρηση των πραγμάτων.

Χρειάζεται προβληματισμός πάνω σε αυτά που λένε οι αρχαιολόγοι reflection.

1)     Ανάδυση τεχνικών και παραδόσεων κατά τον ιστορικό και πολιτισμιολόγο Braudel

2)     Διερεύνηση των Μακρών Πολιτισμικών Κυμάτων της Σάμης. Διερεύνηση του προβλήματος που έθεσε ο Όμηρος στην Οδύσσεια και αναφέρεται σε κείμενο του 1948 των Χορκχάιμ και Αντόρνο. Κατά πόσον δηλαδή, η Οδύσσεια, η περιπλάνηση και ο νόστος λύνουν το πρόβλημα της απώλειας ταυτότητας και της αλλοτρίωσης

3)     Ένα άλλο θέμα είναι η Ποίηση και η Πράξη. Η δημιουργία των μαστόρων και των τεχνιτών που καταστράφηκε από την εξέλιξη και την πρόοδο. Μήπως ποίηση και πράξη τέμνονται; Ανάλογη έρευνα υπάρχει για την επαρχία της Γαλλίας από τον Ανρί Λεφέβρ.

4)     Η τριπλή έννοια: α)Σάμη- αντιπαραθέσεις στις Πόλεις Κράτη στην Αρχαία Ελλάδα-Μεσόγειος. Θέματα που είχαν τεθεί σε ερευνητικό πρόγραμμα με το τμήμα Πολιτισμικής Κληρονομιάς του ΤΕΙ Ζακύνθου. Συνεργασίες με το belli culturalis Ιταλίας και την Unesco.

 

β)H Σάμη και η Κεφαλονιά γενικότερα (δεν είμαι Σαμηκεντρικός), πρέπει να αναδείξει την πολιτισμική της κληρονομιά. Μπάλος-Αριέτες-Διβαράτικο-Μέρμηγκας, ως προς τους χορούς και τα τραγούδια

γ) Ο Αμούργης, τραγουδιστής από τον Καραβόμυλο της Σάμης, πρέπει να αναδειχθεί στον τόπο του. Αυτός που αναγνωρίστηκε στην Ευρώπη και μεγαλούργησε στη Βιέννη.

δ)Ο Κριστιάν Ζερβό, κριτικός τέχνης από τα Γριζάτα. Έγραψε 60 ογκώδεις τόμους resonnee, για το έργο του Πικάσσο, στην ουσία ανακάλυψε τον Πικάσσο. Είχε διδακτορικό στη Φιλοσοφία

ε) Ο Σκλάβος από τα Ντομάτα, άλλο παράδειγμα, ένας από τους 4-5 μεγαλύτερους γλύπτες, που όμως δεν έτυχε της ανάλογης αντιμετώπισης στην Κεφαλονιά.

 

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

1)     Να δημιουργηθεί Μουσείο όπως έχει προβλεφθεί

2)     Σάμη -Ανοιχτό Μουσείο. Δημιουργία Ανοιχτού Μουσείου. Όλη η Πόλη ένα Μουσείο. Οργανική ανάδειξη των αρχαιολογικών ογκόλιθων που δουλεύτηκαν με καλέμι, ως εξισορροπητική αντίστιξη στο σημερινό καταιγισμό της πληροφορικής και της τεχνογνωσίας.

3)     Αποκατάσταση και σεβασμός των Αρχαιολογικών Χώρων

4)     Τμήμα Νεωτερικών Εφαρμοσμένων Καλών Τεχνών στο Αργοστόλι (έστω στα πλαίσια του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων)

5)     Σχολείο ΔΙΧΑΛΙΩΝ ως πολιτισμικό κέντρο. Ο μύλος στο δρόμο της Αγίας Ευφημίας που αναδεικνύεται από το Μάρκο Κοτσιλίνη.

6)     Στροφή του Τμήματος Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και προς τον Πολιτισμό

7)     Θερινό Σχολείο που μπορώ να λειτουργήσω ως καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, σε συνεργασία με πολλά Πανεπιστήμια του Εξωτερικού.

8)     Σπηλαιολογικά Πάρκα και Υγροβιότοποι

9)     Σεμινάρια-Συνέδρια-Σύγχρονο Εργαστήριο Πολιτισμού στη Σάμη

 Παρά τις οικονομικές αντιξοότητες και σε πείσμα των καιρών, αξίζει να το προσπαθήσουμε, αξίζει και δικαιούμαστε όλοι να το ζήσουμε.