Ο Βασίλης Φιοραβάντες γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1952. Θήτευσε στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά στα δύσκολα και γόνιμα χρόνια της δικτατορίας και στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στο πλαίσιο ενός μαχόμενου μαρξισμού, και μετά το 1976 κατέφυγε στο Παρίσι. Μετά από σπουδές στην τεχνολογία και την πληροφορική, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του δίπλωμα στη φιλοσοφία της τέχνης, στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), υπό τη διεύθυνση των Francois Chatelet και Olivier Revault d’Allonnes, σχετικά με το έργο του γλύπτη Γ. Σκλάβου. Εργάστηκε επί σειρά ετών στο Πολυτεχνείο Κρήτης και στη συνέχεια εξελέγη αναπληρωτής και έπειτα, τακτικός καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα ΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Διδάσκει αντικείμενα σχετικά με τη θεωρία και τη φιλοσοφία του πολιτισμού, της τέχνης και την κοινωνική θεωρία, προσπαθώντας συγχρόνως να δημιουργήσει κριτικές και σφαιρικές θεωρήσεις. Έχει συνεργαστεί με πολλά περιοδικά (“Σήμα”, “Εικαστικά”, “Μαρξιστικό Δελτίο”, κ.ά.) και έχει δημοσιεύσει άρθρα και δοκίμια στην “Ελευθεροτυπία”, στην “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία”, το “Βήμα”, κ.ά. Έχει συνεργαστεί με ερευνητικά ιδρύματα, παν/μια και σχολές της Ελλάδας και του εξωτερικού, έχει διευθύνει ερευνητικά προγράμματα και έχει οργανώσει επιστημονικά συμπόσια και συνέδρια. Είναι επιστημονικός σύμβουλος σε φορείς, έχει διευθύνει επιστημονικές εκδοτικές σειρές, έχει δημιουργήσει αφιερώματα σε περιοδικά για τη σχολή της Φρανκφούρτης κ.ά. και είναι μέλος επιστημονικών συλλόγων, επιτροπών, εταιρειών κ.ά. Βασική αρχή που προσδιορίζει το έργο του είναι η διαρκής αναζήτηση και επεξεργασία μορφών συλλογικής και ατομικής χειραφέτησης. Η διδασκαλία του, υπ’ αυτή την οπτική, και δεδομένης της καθοριστικής επίδρασής του από τους δύο μεγάλους δασκάλους του, συνάδει με αυτή τη θεώρηση, και επιπλέον προσπαθεί να παράγει και ν’ αναπαράγει το ιδεώδες της απελευθέρωσης δια μέσου της συνειδητής κατάκτησης της γνώσης και της βαθύτερης κατανόησης και επικοινωνίας με την τέχνη. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: “Κοινωνική θεωρία και αισθητική” (Αρμός), “Μοντερνισμός και κουλτούρα” (Παπαζήσης), “Κριτική θεωρία και άνθρωπος” (Παπαζήσης), “Αρνητική πολιτισμική πράξη” (Παπαζήσης), “Αισθητική και σύγχρονη τραγική συνείδηση” (Παπαζήσης), “Στέρης” (Αρμός), κ.ά.
Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021
AΡΘΡΟ ΤΟΥ Κ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ ΣΕ SITES ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ
Μελέτη για τον Γεράσιμο Σκλάβο και το έργο του από τον Βασίλη Φιοραβάντε
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις ΔiΣΙΓΜΑ η εμπεριστατωμένη μελέτη του δρ. Αισθητικής του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης και του Πολιτισμού Βασίλη Φιοραβάντε με τίτλο: ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΣΚΛΑΒΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ. Αφαίρεση, Τραγικότητα, Μοντερνισμός.
Πρόκειται για την 4η έκδοση της μελέτης του, σε πολυτελή εκδοχή, διορθωμένη και συμπληρωμένη. Την επιμέλεια της έκδοσης είχε η Μαριάνθη Οικονομάκου με βοηθό την Μαρία Σφακιανού. Τα κείμενα του Βασίλη Φιοραβάντε που συγκροτούν τον εξαιρετικό τόμο είναι δοκίμια, τα οποία αναφέρονται στη διερεύνηση σε βάθος της ζωής και του έργου του ιδιοφυούς καλλιτέχνη της πρωτοπορίας Γεράσιμου Σκλάβου, με αναφορά στο Παρίσι του μοντερνισμού, της κριτικής και της ριζοσπαστικής απελευθερωτικής κοινωνικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής δράσης.
Χαρακτηριστικά κεφάλαια του βιβλίου: Η διαμόρφωση της θεώρησης του κόσμου του Σκλάβου – αισθητική και σύγχρονη τραγική συνείδηση. Αισθητική και ιδεολογία. Η Αφαίρεση και η τραγική θεώρηση. Τα όρια της τραγικής θεώρησης. Ο Σκλάβος και η ελληνική πρωτοπορία του Παρισιού. Ο Σκλάβος και η τεχνική. Η κοινωνική διάσταση της Αφαίρεσης. Τα ιστορικά όρια της ουτοπίας. Ο ιδεολογικός ριζοσπαστισμός και τα αδιέξοδά του. Το νόημα της εξέγερσης της υποκειμενικότητας. Η διαλεκτική της τραγικότητας ή η τραγικότητα της διαλεκτικής. Προς μια εμμενή αρνητικότητα. Ο Σκλάβος, τα Επτάνησα, ο Μοντερνισμός. Ακολουθεί συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα του Σκλάβου με ένθεση πολλών σημαντικών έργων του και φωτογραφικών ντοκουμέντων.
Η μελέτη αυτή καλύπτει με επιστημονική αρτιότητα και εποπτική κατάθεση την προσωπικότητα του Σκλάβου και αποτελεί την πλέον σημαντική αναλυτική κριτική αναφορά στο ρηξικέλευθο έργο του. Ο Βασίλης Φιοραβάντες, ο οποίος έχει πολυεπίπεδη συγγραφική, διδακτική, εκδοτική και διοργανωτική δραστηριότητα, είναι από τους πρώτους ερευνητές που ασχολήθηκαν συστηματικά με το έργο του Γεράσιμου Σκλάβου-Sklavos, του Γεράσιμου Σταματελάτου-Steris, αλλά και του διάσημου γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομέττι-Giacometti. Έχοντας διαχρονικά μελετήσει τις θέσεις, τις φάσεις και τα επιτεύγματα του μοντερνισμού στην θεωρητική συγγραφική του “Τριλογία” για αυτούς, μεταφέρει με ουσιαστικό και παιδευτικό τρόπο τα θεμελιώδη στοιχεία, τάσεις, προσανατολισμούς και μεθοδεύσεις της σύγχρονης εικαστικής και θεωρητικής σκηνής της εποχής που έζησαν με προβολές στο μέλλον.
Εξιχνιάζει και προεκτείνει κριτικά τις συνθήκες που έδρασε δημιουργικά ο Γεράσιμος Σκλάβος, με το προνόμιο της διαλεκτικής και διεξοδικής επιστημονικής έρευνας, μακράν από επιφανειακές προσεγγίσεις συναισθηματικού τύπου και όψιμου ενδιαφέροντος εκπροσώπων μονολιθικών ιστορικών και συγκριτικών προσεγγίσεων. Αναλύει διεξοδικά τα κοσμογονικά και πολυσχιδή φαινόμενα της πολυσήμαντης εικαστικής κατάθεσης της κορυφαίας δημιουργικής δεκαετίας του Σκλάβου, που διακόπηκε τραγικά με τον πρώιμο θάνατο του το 1967 και παραθέτει βιβλιογραφικά όλη την εικαστική εκθεσιακή πορεία του καλλιτέχνη μέχρι και το 1998. Η νέα έκδοση προβάλλει και ξαναφέρνει δυναμικά στο προσκήνιο την αυθεντική κατάθεση του καλλιτεχνικού “γίγνεσθαι” του Σκλάβου, που πάντα θα προξενεί συζητήσεις, αισθητικές και πνευματικές εξεγέρσεις.
Κώστας Ευαγγελάτος
Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της τέχνης
*Δημοσιεύτηκε στα: