ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΚΑΘ. Β. ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ Γ. ΣΚΛΑΒΟ ΣΤΟ INKEFALONIA ΣΤΙΣ 3.11.2025

  

«Ζω για να εκπληρώσω το καθήκον μου απέναντι στον Γεράσιμο 

Σκλάβο», 

τονίζει ο Βασίλης Φιοραβάντες μέσα από τον INKEFALONIA 

89.2

 «Ζω για να εκπληρώσω το καθήκον μου απέναντι στον Γεράσιμο Σκλάβο», τονίζει ο Βασίλης Φιοραβάντες μέσα από τον INKEFALONIA 89.2

 

Ο Καθηγητής Βασίλης Φιοραβάντες στον Inkefalonia 89,2 για τον γλύπτη Γεράσιμο Σκλάβο

Στον Inkefalonia 89,2, στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» με τη δημοσιογράφο Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε ο Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης και του Πολιτισμού, Βασίλης Φιοραβάντες, μελετητής του γλύπτη και εικαστικού Γεράσιμου Σκλάβου.

Ο  κύκλος των εποχών δεν έπαψε να γυρνά για τον Γεράσιμο Σκλάβο και παραμένει και ξαναγεννιέται μέσα από το χαρισματικό έργο του και τη διακαή ερευνητική τάση που προκαλεί.

 

Το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Φ.Σ. Παρνασσός και οι δράσεις του

Ο κ. Φιοραβάντες ανέφερε ότι το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Φ.Σ. Παρνασσός, τα δύο τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των ερευνητικών και επιστημονικών του δραστηριοτήτων, έχει διοργανώσει σημαντικό αριθμό διαλέξεων και εκδηλώσεων αισθητικού και κοινωνιολογικού περιεχομένου, με έμφαση στην Κριτική θεωρία, την Πρωτοπορία, τον Μοντερνισμό, τον Μοντιλιάνι και τον Σκλάβο.

Τόνισε ότι στις δράσεις αυτές συμμετείχαν ο ίδιος και άλλοι αναγνωρισμένοι ερευνητές, ύστερα από προτάσεις και επιστημονικό συντονισμό εκ μέρους του. Επισήμανε πως οι δύο τιμητικές εκδηλώσεις για τον Γεράσιμο Σκλάβο πραγματοποιήθηκαν κατόπιν δικής του πρότασης —στις 10 Αυγούστου 2024 στο Αργοστόλι— ενώ το πρόσφατο Συμπόσιο στο Αργοστόλι (11-12 Οκτωβρίου 2025) οργανώθηκε υπό τη δική του επιστημονική ευθύνη και με την οργανωτική φροντίδα της αείμνηστης Δρ. Σ. Αράβου-Παπαδάτου, επίσημης εκπροσώπου του Φ.Σ. Παρνασσός στην Κεφαλονιά.

Η προσωπική μελέτη του Φιοραβάντε για τον Σκλάβο

Αναφερόμενος στη δική του ενασχόληση, ο κ. Φιοραβάντες υπογράμμισε ότι επί σειρά ετών μελετά τον Σκλάβο, καθώς —όπως είπε— «δεν έχω σταματήσει με διάφορες μορφές, τρόπους και επίπεδα να ασχολούμαι, να αναλύω, να μελετώ και να προβάλλω το έργο του Σκλάβου».

Εξομολογήθηκε ότι δεν εξηγείται ορθολογικά το τι τον μαγνήτισε στο έργο του γλύπτη, καθώς πρόκειται για κάτι «βαθύτερο, ουσιαστικότερο, μοναδικό, μυσταγωγικό, υπερβατικό».

Από τη στιγμή που είδε τα έργα του, είπε, άρχισε να ασχολείται συστηματικά και επισταμένα, ενώ ανέφερε ότι έγινε δεκτός να εκπονήσει διδακτορικό στη φιλοσοφία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), υπό τη διεύθυνση των Francois Chatelet και Olivier Revault d’Allonnes, με θέμα τον Σκλάβο.

Όπως σημείωσε συγκινημένος, η πορεία αυτή συνδέθηκε με τις σπουδές, τη διδασκαλία και την πνευματική του αναζήτηση.

Από το 1984 έως το Συμπόσιο της Κεφαλονιάς

Ανέφερε ότι η μελέτη για τον Γεράσιμο Σκλάβο ξεκίνησε το 1984-85, με όνειρο τη διοργάνωση συμποσίου στην Κεφαλονιά, το οποίο πραγματοποιήθηκε τελικά τον Οκτώβριο του 2025.

Ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίησή του, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον Γαβρίλη Μανωλάτο, στην μοντέρνα ποίησή του και στην προσέγγισή του στο φαινόμενο “Σκλάβος”.

Μιλώντας με προσωπικό τόνο, κατέθεσε βιώματα της δικής του διαδρομής, ενώ συνέχισε να εστιάζει στον ίδιο τον καλλιτέχνη.

Η φιλοσοφική και αισθητική προσέγγιση του έργου

Ο κ. Φιοραβάντες εξήγησε ότι όταν άρχισε να ασχολείται με τον Σκλάβο, γνώριζε τι σημαίνει μοντέρνα τέχνηκαι είχε ήδη ασχοληθεί με τη Σχολή της Φρανκφούρτης.

Είπε ότι προσπάθησε να δημιουργήσει ένα μοντέλο αισθητικής προσέγγισης και μελέτης, αν και παραδέχτηκε πως ένα θεωρητικό πρόβλημα τον βασάνισε επί 30 χρόνια: η σχέση τραγικότητας, λαϊκής θεώρησης, αφαίρεσης και οικουμενικού στοιχείου.

Ανέφερε ότι το δεύτερο κεφάλαιο του διδακτορικού του (100 σελίδες) το ανάρτησε διαδικτυακά, καθώς κατάφερε να το ολοκληρώσει με τη βοήθεια του Αντόνιο Γκράμσι.

Ο “visionary” Σκλάβος και η τηλεγλυπτική

Ο καθηγητής χαρακτήρισε την αισθητική του Σκλάβου “ενορατική”, επισημαίνοντας πως ο Σκλάβος ήταν visionary – vizionist.

Τόνισε ότι ο γλύπτης δημιούργησε ένα θεωρητικό πρόβλημα με την τηλεγλυπτική, καθώς το αρχικό του μοντέλο ήταν χειρονακτικό – πελέκημα με καλέμι στο μάρμαρο.

Πρόσθεσε ότι ακόμη και αν υπήρχαν μόνο τα μαρμάρινα έργα του, ο Σκλάβος θα παρέμενε μοναδικός καλλιτέχνης.

Με την τεχνική του καμινέτου, εισήγαγε μια νέα, ρηξικέλευθη προσέγγιση, ενώ ο Φιοραβάντες ανέλυσε αυτή την τεχνική υπό το πρίσμα της τεχνολογίας της εργασίας που είχε αναπτυχθεί κυρίως στη Γαλλία.

Αποκάλυψε ότι έχει ήδη ολοκληρώσει δύο τόμους μελέτης —έναν κατά την περίοδο της πανδημίας, 350 σελίδων— και ολοκληρώνει τώρα τον τρίτο, αξιοποιώντας και το υλικό του Συμποσίου.

Ο Σκλάβος, η κοσμοθεωρία και οι επιρροές του

Ο κ. Φιοραβάντες ανέφερε ότι, μέσα από τα χειρόγραφα του Σκλάβου, διαφαίνεται μια συγκλονιστική ταύτιση τέχνης, ζωής και σύμπαντος.

Είπε ότι, με τη βοήθεια του Κώστα Αξελού, ανέπτυξε ένα ερμηνευτικό σχήμα, αν και παραδέχτηκε πως «αυτά τα σχήματα είναι πάντα ατελή μπροστά στο μεγαλείο της δημιουργίας».

Υπογράμμισε ότι ο Σκλάβος, υπό την επίδραση του Αϊνστάιν, του Καντίνσκι και του Μάλεβιτς, είχε διαμορφώσει μια διαφορετική αντίληψη από εκείνη του Ζερβού, ο οποίος παρέμενε πιο παραδοσιακός.

Όπως είπε, ο Σκλάβος ήταν ο ορισμός της αφηρημένης τέχνης, και το 1959, δημοσιεύοντας το χειρόγραφό του, δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο, αφηρημένο έργο-μανιφέστο.

Η κριτική προσέγγιση και οι επιδράσεις άλλων καλλιτεχνών

Αναφερόμενος στην κριτική της Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν, όπως δημοσιεύεται στην έκδοση «Γεράσιμος Σκλάβος: Ο Γλύπτης που έκανε την Ύλη Πνεύμα» (Εθνική Τράπεζα, 1998), ο κ. Φιοραβάντες σημείωσε ότι γνωρίζει τα κείμενά της, αλλά εκφράζει επιφυλάξεις, καθώς δεν τα θεωρεί κείμενα αισθητικής.

Αντίθετα, έδωσε έμφαση στην επιστημονική συγκρότηση και στην έννοια της αυταξίας, όπως τη διδάχθηκε από τον Δίλλαλου.

Με βάση αυτήν, μελετά τα πάντα ενδελεχώς, υπό το πρίσμα μιας σύνθετης αισθητικής θεωρίας για τον Σκλάβο, τοποθετώντας τον στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Ο Σκλάβος ως τελευταίος σταθμός αισθητικών αναζητήσεων

Ο καθηγητής τόνισε ότι το έργο, το παράδειγμα και το μοντέλο του Σκλάβου αποτελούν μια αξεπέραστη ενότητα, καθώς την εποχή εκείνη υπήρχαν έντονες αισθητικές και επιστημονικές αναζητήσεις.

Όπως είπε, ο Σκλάβος ήταν ίσως ο τελευταίος σταθμός αυτών των αναζητήσεων στην Ευρώπη, ενώ παρόμοια πορεία υπήρξε και στην Αμερική, με τον Ζερβό και τον Στάμο από τη Λευκάδα.

Ο Σκλάβος ως βαθύτατα ουμανιστής

Ο Φιοραβάντες υπογράμμισε ότι ο Σκλάβος είχε συλλάβει μια πλανητική σκέψη, στην οποία συνυπήρχαν πολλές αισθητικές και φιλοσοφικές παράμετροι.

Παρότι η αισθητική του δεν κινήθηκε εξ ολοκλήρου προς την πλανητική διάσταση, παρέμεινε στη διαλεκτική του καλλιτέχνη με την κοινωνία, μέσα σε μια εποχή καλπάζουσας αλλοτρίωσης και διάλυσης της μοντέρνας τέχνης.

Αναφέρθηκε επίσης στον Ζερβό, που είχε στραφεί προς τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, και τόνισε ότι ο Σκλάβος αναζήτησε λύσεις προς κάθε κατεύθυνση, όντας βαθύτατα ουμανιστής, επηρεασμένος από τον Ζερβό και τον Κεφαλληνό, στον οποίο έκανε ειδική μνεία για την καθοριστική του επίδραση.

Η «αισθητική χωρίς τέλος»

Ο καθηγητής σημείωσε ότι παραμένει σε συνεχή αναζήτηση, ανάλυση και διάλογο με το έργο του Σκλάβου, χαρακτηρίζοντας τη φράση του «άτυχων» ορυχείο θεμάτων και ιδεών.

Ανέφερε ότι το τελευταίο του κείμενο έχει τίτλο «Αισθητική χωρίς τέλος».

Νέες πρωτοβουλίες και ευχαριστίες

Ο κ. Φιοραβάντες αποκάλυψε ότι, στηριζόμενος στους συνεργάτες του, σκέφτεται να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία συστηματικότερου χαρακτήρα, νιώθοντας μεγάλη ευθύνη απέναντι στο έργο του Σκλάβου.

Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Ζω για να εκπληρώσω αυτό το καθήκον».

Κλείνοντας, ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Αργοστολίου Θεόφιλο Μιχαλάτο, τους Αντιδημάρχους που παρέστησαν στο Συμπόσιο, τον Νίκο Σκλάβο (συγγενή του γλύπτη), την εκλιπούσα Σοφία Αράβου-Παπαδάτου, καθώς και τους Εμμανουέλλα Σιναγκρά, Φίλιππο Νικολόπουλο (Διευθυντή του Ελεύθερου Πανεπιστημίου), Γεράσιμο Φωκά, Όλγα Σταθάτου, Νάντια Καλλαπάνου, Σπύρο Αλιμπράντη, Ρένα Βαλλιανού και Γιώργο Χαλαβαζή.

Οι Δελφοί, ο Σικελιανός και το γλυπτό ως σύμβολο

Τέλος, ο καθηγητής αναφέρθηκε στη μεθοδολογία για τους Δελφούς που είχε αναδείξει ο Σικελιανός, επισημαίνοντας ότι ο Σκλάβος την απέδωσε ως κέντρο του κόσμου —ένα θέμα που, όπως είπε, «τον ξεπερνά».

Τόνισε ότι αντιμετωπίζει το γλυπτό ως γλυπτό, αναλύοντας τον προσανατολισμό του προς την ανατολή, τις γωνίες των τριγώνων και τις μορφές, ώστε να εξαγάγει σημαντικά συμπεράσματα.

Πατήστε στην εικόνα για να ακούσετε την συνέντευξη

Η συνέντευξη βρίσκεται και στον σύνδεσμο: https://www.inkefalonia.gr/politismos/145940-zo-gia-na-ekpliroso-to-kathikon-mou-apenanti-ston-gerasimo-sklavo-tonizei-o-vasilis-fioravantes-mesa-apo-ton-inkefalonia-89-2