ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΕΤΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ: Η ΚΡΙΣΗ, Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ, Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

Β. ΦΙΟΡΑΒΑΝΤΕΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΕΤΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ: Η ΚΡΙΣΗ, Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ, Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

Συχνά παρατηρώ τη λίγη σπουδαιότητα που δίδουν οι άνθρωποι στον λόγο... εις διάφορα άλλα κοινωνικά ζητήματα και εις μερικά... κυρίως απαιτείται  Πράξις... τα πολλά μου τα λόγια... θα διευκολύνουν την ενέργειαν.

Καβάφης

Η χώρα μας έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό, πρωτόγνωρο και ανυπεράσπιστο πειραματόζωο στα χέρια των νεοφιλελεύθερων και των ταξη-φιλελεύθερων (orderliberals), εσωτερικών και εξωτερικών συστηματικών εκμεταλλευτών και εξολοθρευτών του λαού μας. Μέσα σε συνθήκες πρωτόγνωρης παγκόσμιας συστημικής κρίσης, η σύγχρονη μετακριτική κοινωνική θεωρία ερευνά συστηματικά και συγχρόνως αυτόνομα τις αιτίες που προκάλεσαν το σύγχρονο ιδιόμορφο ελληνικό δράμα, εμβαθύνει πάνω στα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας, τις βαθύτερες αιτίες της συστημικής κρίσης, η οποία είναι και κρίση της παγκοσμιοποίησης. Συγχρόνως μελετά συστηματικά τις όλο και αρνητικότερες επιπτώσεις της σύγχρονης γενικευμένης πολυεπίπεδης κρίσης στην κοινωνία και τον άνθρωπο. Από την άλλη, λαμβάνοντας υπόψη  την – τουλάχιστον μέχρι σήμερα – συνεχή καθοδική πορεία των κοινωνιών των μεσογειακών και άλλων χωρών, και ειδικότερα της ελληνικής, υπό το σοκ του νεοβάρβαρου αποπληθωρισμού που της επιβλήθηκε βίαια, η σύγχρονη μετακριτική κοινωνική θεωρία προσπαθεί να διαμορφώσει νέες και – κατά το δυνατόν – κριτικές μεθόδους ανάλυσης, νέες διαδικασίες και πρακτικές συγκρότησης του εναλλακτικού και ανθρωπιστικού σχεδίου, που έχει σήμερα ανάγκη η κοινωνία  περισσότερο από ποτέ, ώστε να ξεπεράσει την απόλυτα αρνητική σύγχρονη ανθρώπινη συνθήκη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο της νέας μετακριτικής προβληματικής υπό σύλληψη-διαμόρφωση, είναι αναγκαία και η συστηματική επεξεργασία και η διατύπωση προτάσεων πρακτικής σημασίας και εύρεσης άμεσων (: αντιγραφιοκρατικών) και βέβαια πρωτότυπων και καινοτόμων λύσεων για τα οξύτατα κοινωνικά και πολιτισμικά προβλήματα, αλλά και για την ανίχνευση διεξόδων προς την κατεύθυνση του ξεπεράσματος της απόλυτα αλλοτριωτικής κοινωνικής συνθήκης, το άνοιγμα συνεχώς νέων πεδίων έρευνας και κοινωνικής παρέμβασης, τη διεύρυνση των υπαρχόντων πεδίων πολιτικής και ιδεολογικής δραστηριότητας.

Συγχρόνως, μια από τις κύριες ερευνητικές κατευθύνσεις της σύγχρονης μετακριτικής είναι η μελέτη των επιπτώσεων της απορρύθμισης και της στενά συνδεδεμένης με αυτήν παγκοσμιοποίησης, της διάλυσης του κράτους δικαίου, του κοινωνικού κράτους κ.α., την οποία έχουν θέσει σε συστηματική εφαρμογή οι νεοφιλελεύθεροι παγκόσμια, και στην χώρα μας-μνημονιακό προτεκτοράτο ειδικότερα με ιδιαίτερη ένταση, καθώς και η διερεύνηση των συνεχών μεταλλαγών, των δομών, των θεσμών, των φορέων της σύγχρονης κοινωνίας που εξελίσσονται αρνητικά υπό την τροϊκανή ηγεμονία, καθώς και τις τραγικές επιπτώσεις τους σε αυτήν (: κοινωνία), και βέβαια τη γενικότερη σημασία και σηματοδότησή  τους, υπό την οπτική της απελευθέρωσης από αυτή την ηγεμονία, ίσως και κηδεμονία, ως βασική προϋπόθεση για τη γενικότερη κοινωνική χειραφέτηση.

Η παραπάνω διαπίστωση οδηγεί στη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι προέχει η μεθοδολογική προσέγγιση των ιστορικών, ιδεολογικών και συνάμα εκ φύσεως σύνθετων, πολύπλοκων και δυναμικών διεπιστημονικών μοντέλων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη διαμόρφωσή τους  με αναφορά στην ιστορική εμπειρία και την ιστορική κοινωνική κριτική θεωρία και σκέψη. Από την άποψη αυτή, έχει ιδιαίτερη σημασία η κριτική μεθοδολογία προσέγγισης και θεωρητικής ιδεολογικής ανάδειξης των σύγχρονων, ακριβώς, κοινωνικών αγώνων εν τω γίγνεσθαί (τους). Οι κοινωνικοί αγώνες πάντοτε έχουν ανεξίτηλα τη σφραγίδα της εποχής, συμπυκνώνουν το γενικότερο ιστορικό πνεύμα, την ιστορική συγκυρία και εκφράζουν πάντοτε με τρόπο αδιάψευστο και, σε κάθε περίπτωση, όχι εύκολα αμφισβητήσιμο τις βαθύτερες ανάγκες για αυτοδιάθεση της κοινωνίας. Μελετώντας μεθοδικά και κριτικά τα κοινωνικά κινήματα, που εμφανίζονται στις συγκεκριμένες πάντοτε ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες, διαμορφώνεται κατά τον καλύτερο και διαυγέστερο τρόπο η συνολική κίνηση της κοινωνίας στην πράξη, όπως ήθελε ο Μαρξ. Με τη μέθοδο αυτή διαγιγνώσκονται, με τρόπο όχι εύκολα αμφισβητήσιμο, οι βαθύτερες τάσεις της κοινωνίας προς την αναγκαία απελευθέρωση ή όχι. Η έρευνα αυτή, συστηματικού χαρακτήρα καθώς θα είναι, μπορεί ακόμη να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις, θεωρητικές και πρακτικές, για την επεξεργασία σχεδίων συνειδητών παρεμβάσεων εκ μέρους του υποκειμενικού παράγοντα με γνώση, ακόμη και με την αποκτούμενη έτσι απαραίτητη αυτογνωσία, για τη θετική διαφοροποίησή του προς την απόκτηση της συνειδητοποίησης της ανάγκης συνολικής κοινωνικής αλλαγής.

Αυτοεγκλεισμένες οι κοινωνικές επιστήμες στους τοίχους του συστήματος, της ψευδοεπιστημονικής και επιστημολογικής ουδετερότητας και της αναπόφευκτης έτσι ιδεολογικής αναπαραγωγής του συστήματος, δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να αναπαράγουν την εγγενή αλλοτρίωσή τους. Από την άποψη αυτή, παρά τις σημαντικές προόδους ή καλύτερα «προόδους» τους, μάλλον συσκοτίζουν το ύψιστο θέμα της ιστορικά επιβαλλόμενης αναζήτησης, της απελυθέρωσης, της μεθοδολογικής αποσαφήνισης των τρόπων και των διαδικασιών επίτευξής της, δεδομένης της ανυπέρβλητης θεωρητικής, μεθοδικής, ιδεολογικής αλλοτρίωσής της.

Η συνθετότητα και η πολυπλοκότητα, ως εγγενής, ως δομική πλέον κατάσταση των θεωρητικών μοντέλων των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, σήμερα είναι μια δύσκολη υπόθεση. Πρόκειται, ακόμη καλύτερα, για μια κατάσταση στην οποία φτάνουμε. Δεν είναι μια κατάσταση καθαυτή, ούτε δεδομένη a priori. Πρόκειται δηλαδή για μια διαρκή και επίπονη μεθοδική και μεθοδολογική διαδικασία διερεύνησης, αποσαφήνισης ή διασάφησης των πολύ συχνά κρυμμένων ή καλυμμένων το ίδιο πολύπλοκων σχέσεων, αντιφατικών, ακόμη και αντινομικών που εμπεριέχει το σύστημα. Μόνο μια συνεχής, διαρκής, πολυσύνθετη και πολύπλοκη διαδικασία διερεύνησής τους, θα κατορθώσει να τις απομυστικοποιήσει, να τις αποκαλύψει, να τις επεξηγήσει, έτσι ώστε να οδηγήσει συνειδητά τη σκέψη και την πράξη στην έξοδο από το σύστημα. Η πολυπλοκότητα συγχρόνως μέσα στη γοητεία που ασκεί εγγενώς στη συνείδηση ανατροπής, άρνησης του σύγχρονου ξεπεσμένου κόσμου, όπως τον αποκαλούσε ο νεαρός Λούκατς, αποτελεί συγχρόνως και προϋπόθεση για την κριτική γνώση του, θεωρούμενου μέσα στη διαδικασία μετασχηματισμού, συνειδητού ολικού μετασχηματισμού του προς ανθρωπινότερες μορφές. Συνείδηση, έτσι, κριτική ανάλυση και μελέτη της σύγχρονης παγκόσμιας πολυπλοκότητας σε διαδικασία αποδόμησης σήμερα, και ταυτόχρονα μεθοδική, συνειδητή, ανατρεπτική πράξη, στις διάφορες εκδηλώσεις, εκφράσεις και εκφάνσεις τους συνιστούν μια διαλεκτική στενά συναρθρωμένη οντότητα, ολότητα εν τω διαρκές γίγνεσθαί της προς το άλλο, το εναλλακτικό: τον σοσιαλισμό.

Μια άλλη σύγχρονη μεθοδολογική αρχή, στην οποία δίνουμε έμφαση, λόγω των ιδιομορφιών της πολύπλοκης και διαρκώς μετεξελισσόμενης παγκοσμιοποίησης, είναι η ανταπάντηση ή η αναδραστικότητα (réactivité) των μεθόδων γενικά, σε σχέση, ειδικότερα,  με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες αρνητικά κοινωνικές συνθήκες. Η παγκόσμια συστημική κρίση διαφοροποιείται συνεχώς, αναδεικνύοντας νέες, μέχρι πρόσφατα κρυφές ή  φαινομενικά αόρατες πτυχές (ή τουλάχιστον μη εύκολα αναγνωρίσιμες έγκαιρα), οι οποίες έχουν συνήθως αρνητικές, επώδυνες επιπτώσεις στην κοινωνία, τον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Για το λόγο αυτό είναι σήμερα απόλυτα αναγκαία μια μεθοδική αντισυμβατική θεώρηση και αντιμετώπιση της κρίσης και των επιπτώσεών της, με βάση μία ολική, σφαιρική διαλεκτική θεώρηση της κοινωνίας πάντοτε εν τω γίγνεσθαί της, μέσα στις βαθύτατες, τις οξύτατες αντινομίες αυτού του γίγνεσθαι.  Στο πλαίσιο αυτό της σύγχρονης κριτικής θεώρησης που πρέπει να αναπτύξουμε, επιβάλλεται ο συνεχής επαναπροσδιορισμός της μεθοδολογίας, η  εντατικοποίηση και η συστηματοποίηση των ερευνών, πάντοτε τοποθετούμενοι στην καρδιά των γεγονότων, με στόχο την αποκάλυψη και τον κριτικό φωτισμό των καλυμμένων αδυναμιών του συστήματος της παγκοσμιοποίησης σε κρίση, του ελληνικού αδύνατου κρίκου της ειδικότερα. Οι κρυμμένες και, το συχνότερο, φαινομενικά ασύνδετες δομές του συστήματος είναι απόλυτη ανάγκη να φωτιστούν κριτικά, διαλεκτικά, να αποκαλυφθούν. Οι φανερές και μη δυσαρμονίες του συστήματος κυριάρχησης, υποταγής, εξάρτησης, οι σχεδόν ανυπέρβλητες αντινομίες του, πρέπει να αναδειχθούν κριτικά, να μελετηθούν από την άποψη των εξαρτημένων τάξεων, όπως έλεγε ο μεγάλος Γκράμσι, με στόχο τη σύλληψη και επεξεργασία ενός εναλλακτικού στρατηγικού σχεδίου για την απελευθέρωση της κοινωνίας, για τον αυτοκαθορισμό και τον αυτοπροσδιορισμό της. Μέσα από μια ενδελεχή, μια διαλεκτική θεώρηση της σύγχρονης κοινωνίας, η οποία βιώνει μια πρωτόγνωρη βαθιά κρίση, θα καταστεί δυνατή η κριτική σύνδεση, ακόμη και η διαλεκτική σύνθεση των αποσπασματικών κομματιών της κυριάρχησης, με στόχο την κατάκτηση της ολότητας,  σύμφωνα με τον Λούκατς, του συστήματος στη δυναμική που εμπεριέχει, και κατά συνέπεια η συναγωγή των αρμόζοντων οργανικά συμπερασμάτων, σύμφωνα με τους Γκράμσι και Γκολντμάν, για την καλύτερη διαμόρφωση των όρων της απελευθερωτικής πράξης. Για το ξεπέρασμα κάθε μορφής αλλοτρίωσης, πραγμοποίησης, ορθολογικοποίησης, εκμετάλλευσης. Για τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων να φτάσουμε σε μια τέτοια κατάσταση, έτσι ώστε να έλθει πιο κοντά «το τέλος της προϊστορίας της ανθρωπότητας» μέσα από το συνειδητό ξεπέρασμα της κρίσης, τη συνολική άρνηση του συστήματος, κατά τον Μαρξ. Η μετακριτική αυτή θεωρητική σύλληψη πρέπει να είναι, σε συνθήκες γενικευμένης συστημικής κρίσης, δομικά αντι-μηχανικιστική, ξεκόβοντας έτσι τελεσίδικα από τον απλοϊκό πλέον καρτεσιανισμό και τη   θετικιστική αιτιοκρατία του 19 ^ου αιώνα. Σύμφωνα με τη σύγχρονη ολιστική αρχή θα πρέπει να συγκροτήσουμε εφεξής μια θεώρηση που θα συναρθρώνεται πάνω σε σύνθετες ή πολύπλοκες αιτιότητες, συνδεδεμένες  κατά διάδοχες ομάδες, και οι οποίες θα πρέπει να στοχεύουν στη ριζική, τη θεμελιακή ανατροπή του συστήματος. Το σύστημα μέσα στο δομικό ανορθολογισμό του είναι η βάση, η αφετηρία όλων των δεινών της ανθρωπότητας. Με την έννοια αυτή, η αποδέσμευσή μας  από τα αιτιοκρατικά και μηχανικιστιστικά μοντέλα, μας οδηγούν κατευθείαν, βασικά μέσω της ανάδρασης, στη ρίζα του προβλήματος: Στην ανάγκη συνειδητοποίησης ενός απόλυτα, ολικά σάπιου συστήματος. Ταυτόχρονα, η μελέτη και η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι ο απόλυτος ανορθολογισμός του σύγχρονου συστήματος, η χούντα των αγορών προκαλούν ασύμμετρες απειλές, διαρκώς μεταβαλλόμενες, ανανεούμενες και διαδιδόμενες τοξικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Απάντηση σε αυτή τη γενικευμένη, τη δομικά ή ενδογενώς ανορθόλογη απειλή για την παγκόσμια κοινωνία, και για την ελληνική κατά μείζονα λόγο, μπορεί να δοθεί από ό,τι φαίνεται με επίσης ανορθόδοξο τρόπο μέσω της μεθοδικής ανεύρεσης διαρκώς νέων, καινοτόμων, αυτόνομων και ανορθόδοξων τρόπων, μεθοδολογιών και κυρίως πρακτικών, ενταγμένων όμως στο γενικότερο πρόταγμα της αναγκαίας απελευθέρωσης της παγκόσμιας κοινωνίας από τον όλο και πιο δυσβάσταχτο καπιταλιστικό ζυγό.

Στόχος της σύγχρονης μετακριτικής είναι η συστηματική και αυτόνομη επεξεργασία μιας σύγχρονης στρατηγικής χειραφέτησης για τις χειραγωγημένες σήμερα άγρια και εξαθλιωμένες απόλυτα και όλο και περισσότερο καταπιεζόμενες εξαρτώμενες τάξεις, τις προοδευτικά όλο και περιθωριοποιούμενες (το σύγχρονο όλο και πολυπληθέστερο πρεκαριάτο –précariat), με βάση τη συνειδητοποίηση με μοντέρνο τρόπο των ιστορικών συμφερόντων της κοινωνίας σήμερα υπό την χούντα των «αγορών» (και των ντόπιων τοποτηρητών-διεκπεραιωτών τους), και βέβαια μέσα από αυτή την κριτική διαδικασία η απόκτηση της μεγαλύτερης δυνατής συνειδητοποίησης των καθολικών απαιτήσεων, σύμφωνα με τον Χάμπερμας, της Νέας Ανθρωπολογίας υπό σύλληψη, επεξεργασία, συγκρότηση. Προς τούτο, είναι αναγκαία μία συστηματική και ρηξικέλευθη κριτική των ιδεολογημάτων – εκ φύσεως άκρως αλλοτριωτικών και φετιχιτιστικών –­, που ευδοκίμησαν και διαδόθηκαν ως προϊόν απαισιοδοξίας, απόγνωσης, αποπροσανατολισμού με την   υποχώρηση και στη συνέχεια την προοδευτική αποσύνθεση του κινήματος του Μάη του ‘68 από το 1970-80 και εφεξής. Η κρίση του κινήματος (όπως αποκαλέστηκε), στο βαθμό που ποτέ δεν ξεπεράστηκε ουσιαστικά, παρά τα μεγάλα παγκόσμια κινήματα της altermondialisation που εμφανίστηκαν στη συνέχεια και τελευταία των αγανακτισμένων, είχε τραγικές επιπτώσεις  στο σύνολο του κινήματος και της κοινωνίας: Την προϊούσα αποϊδεολογικοποίηση, απόρροια της απονεύρωσης της σκέψης και των κοινωνικών αγώνων από κάθε ριζοσπαστικό πρόταγμα. Έτσι, η διαδικασία αυτή αποϊδεολογικοποίησης δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την επέλαση των ράμπο του νεοφιλελευθερισμού, οι οποίοι σε στενή σύνδεση με τους εγκέφαλους της χρηματοοικονομίας, όχι μόνο δημιούργησαν  την οικονομία-ζόμπι, την οικονομία-καζίνο, αλλά και διαμόρφωσαν ένα άκρως δυσμενές ιδεολογικό περιβάλλον, το οποίο πολύ δύσκολα επιτρέπει  την όποια ριζοσπαστική ιδεολογική αμφισβήτηση της σύγχρονης αιμοσταγούς κυρίαρχης τάξης. Η ιδεολογική απονεύρωση  των αγώνων των τελευταίων ετών, και ειδικότερα των πρόσφατων, παρά τη μαζικότητά τους, πρέπει να ξεπεραστεί και να οργανωθεί η ιδεολογική ανασυγκρότηση του κινήματος, να ανασχεδιαστεί ο αγώνας σε επίπεδο ιδεών, σύμφωνα πάντοτε με τον Γκράμσι, με στόχο την επίτευξη της ιδεολογικής ηγεμονίας. Διαφορετικά δεν θα καταστεί δυνατή καμία ουσιαστική αμφισβήτηση της σύγχρονης κατεστημένης τάξης πραγμάτων, δεν θα διαμορφωθούν ποτέ οι όροι πραγματοποίησης ενός εναλλακτικού και ανθρωπινότερου σχεδίου, με επίκεντρο πάντοτε τον άνθρωπο: την αξία άνθρωπος και συνάνθρωπος. Όλοι μας βιώνουμε αρνητικά, τραυματικά αυτή την κατάσταση της αποϊδεολογικοποίησης, της έλλειψης κάθε συνείδησης ιστορικών σκοπών από το κίνημα. Μέσα από την κριτική επαναξιολόγηση του κινήματος της altermondilisation, των αγανακτισμένων και όλων των κριτικών και ριζοσπαστικών κοινωνικών κινημάτων που αναδύθηκαν παγκόσμια στα νεώτερα χρόνια, η σύγχρονη μετακριτική θεωρία θα προσπαθήσει να επικαιροποιήσει τα προτάγματά τους για απελευθέρωση, υπό την προοπτική της συγκρότησης ενός σφαιρικού σχεδίου (λόγω της παγκοσμιοποίησης),  και εν τέλει της απελευθέρωσης της κοινωνίας. «Το έργο της απελευθέρωσης της κοινωνίας είναι έργο της ίδιας της κοινωνίας», σύμφωνα με τον Μαρξ, υπό την προϋπόθεση  της συνειδητοποίησης των ιστορικών δυνατοτήτων και των ιστορικών σκοπών της, ειδικά σήμερα ζώντας μέσα στα συντρίμμια, «στα μπάζα του συστήματος» (Μαρξ).

Σήμερα σε συνθήκες ακραίας κρίσης, κατάρρευσης των αξιών και των αναφορών είναι απόλυτη ανάγκη η συνειδητή και η μεθοδική ανάδειξη σε πρωταρχική, σε κεντρική, της αξίας άνθρωπος, της καθολικής αξίας της. Ο άνθρωπος είναι το τελευταίο καταφύγιο της κριτικής σκέψης και πράξης. Αν καταρρεύσει και αυτό, θα σταματήσει να υπάρχει και η όποια προοπτική απελευθέρωσης από τους σύγχρονους αιμοσταγείς ολιγάρχεις, από το παγκόσμιο αυταρχικό σύστημα που βγήκε μέσα από την κρίση του κινήματος μετά το Μάη του ’68. Από την άποψη αυτή, βασικός στόχος  είναι η συνεχής διερεύνηση των σύγχρονων όλο και πιο βίαιων και απάνθρωπων μορφών αλλοτρίωσης, καταπίεσης και κυριάρχησης και η αποκάλυψή τους υπό την οπτική πάντοτε της κριτικής θεωρίας (Σχολή Φρανκφούρτης). Αυτή η πρωταρχική, όσο και ουσιώδης, και από τη φύση της συστηματική, ερευνητική διαδικασία αποσκοπεί στη σύλληψη και τη θεωρητική επεξεργασία των αναγκαίων διανοητικών (conceptuelles)  διαμεσολαβήσεων και στοχασμών (réflections), καθώς και μετακριτικών, στη συνέχεια, αναστοχασμών, προϋπόθεση σήμερα sine qua non για την πραγματοποίηση του ξεπεράσματος όλων των αρνητικών καταστάσεων που δημιουργεί και επιβάλλει συστηματικά, μετωπικά και όλο σε μεγαλύτερο βαθμό, ολικά θα λέγαμε, το σύστημα στο σύγχρονο ήδη δύστυχο σε πολύ προχωρημένο βαθμό, αν όχι ακόμη καθολικά, ανθρώπινο είναι. Η τάση μάλιστα αυτή προς την γενικευμένη χειροτέρευση, υποβάθμιση, ισοπέδωση της σύγχρονης ανθρώπινης συνθήκης είναι πλέον έκδηλη παντού, σε όλο δηλαδή το κοινωνικό φάσμα, φανερή δια γυμνού οφθαλμού. Και ακόμη χειρότερα: τείνει να αποκτήσει δραματικές διαστάσεις.

Ο ύστερος και στη συνέχεια παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός στην αδυσώπητη ανάγκη του για τη διαρκή μεγιστοποίηση του ποσοστού κέρδους διέλυσε την εργασία, την υγεία, την παιδεία, την τέχνη, την κουλτούρα, τον πολιτισμό. Στο πέρασμά του χωρίς δυστυχώς σημαντικές αντιστάσεις από την κοινωνία μέχρι σήμερα, μόνο συντρίμμια αφήνει, ανθρώπινα, κοινωνικά, πολιτισμικά: διαλύει την κοινωνία ολόκληρη. Ο πλήρης έλεγχος της ατιθάσευτης, της ουσιαστικά ανεξέλεγκτης χρηματοοικονομίας μέχρι σήμερα, παρά κάποια μέτρα που έχουν ληφθεί, και κυρίως η αναγκαία, ριζική ή δομική αλλαγή της, αποτελεί, με βάση τη συστηματική διερεύνηση  της βαθύτερης και απόλυτα αλλοτριωτικής φύσης της, προϋπόθεση για την απόκτηση συνείδησης και γνώσης, έτσι ώστε η απελευθέρωση του ανθρώπου να γίνει εφικτή. Η ανάγκη δημιουργίας, ανάδειξης, αυτονόμησης και αυτοοργάνωσης του εναλλακτικού μοντέλου της κοινωνικά αλληλέγγυας οικονομίας με αμεσοδημοκρατικές μορφές, αποτελεί σήμερα τη βασική προϋπόθεση για τη μεθοδική και πρακτική ανασυγκρότηση των παραγωγικών μοντέλων συνολικά, και ειδικότερα την αυτονόμηση από τον επιθανάτιο εναγκαλισμό της κοινωνίας από την καταστροφική, την τοξική χρηματοοικονομία, και μέσα από αυτή τη διαδικασία την επανατοποθέτηση στο κέντρο του γενικότερου ενδιαφέροντος τον άνθρωπο. Έτσι θα καταστεί δυνατή και η αντίστοιχη αλλαγή του μοντέλου: μεθοδολογικού, επιστημολογικού, ακόμη και γενικότερα πολιτισμικού, σύμφωνα με τις αρχές της σύγχρονης διαλεκτικής συνθετότητας-πολυπλοκότητας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο της γενικότερης μετακριτικής σύλληψης της πορείας της κοινωνίας προς την απελευθέρωση, την αυτονόμηση (όπως επισημαίνει και ο Λαντάου) και προς τον αυτοπροσδιορισμό της, σύμφωνα με το ιστορικής σημασίας, το αξεπέραστο διαλεκτικό σχήμα του Μαρξ, έχει ιδιαίτερη σημασία και ο σύγχρονος ριζοσπαστικός οικοσοσιαλισμός που αναδύεται μέσα από τη συνειδητοποίηση της γενικευμένης οικολογικής καταστροφής, που προκαλεί η ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση. Έτσι, ο αναδυόμενος, ριζοσπαστικός οικοσοσιαλισμός συναντάται με τον ιστορικό σοσιαλισμό και ουμανισμό, και σήμερα ιδίως με το νέο ουμανισμό-σοσιαλισμό. Ο νέος, λοιπόν, γενικευμένος μοντερνισμός της κοινωνικής, της οικολογικής, της καλλιτεχνικής και πολιτισμικής πράξης ήδη σε διαδικασία διαμόρφωσης, συγκρότησης δημιουργεί έτσι τους όρους για την εμφάνιση της νέας ολικής ιστορικής πράξης στο παρόν. Ο Γκράμσι τόνιζε τη σημασία της διαλεκτικής επικαιροποίησης της πράξης μέσα στο γενικότερο πνεύμα της φιλοσοφίας της πράξης, όπως αποκαλούσε τον μαρξισμό, όταν ήταν  στην φυλακή. Αυτή η ίδια πράξη πρέπει να εργαστούμε ερευνητικά, επιστημονικά, συνειδητά, ώστε να επιστρέψει και πάλι σήμερα στην επικαιρότητα, με ένα μοντέρνο οπωσδήποτε τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη και τη νεότερη Σχολή της Φιλοσοφίας της Πράξης, ώστε να διαμορφώσει δυναμικά, να διαφοροποίησει ριζικά τους όρους της μοναδικής έκτασης του σύγχρονου κοινωνικού προβλήματος προς την κατεύθυνση πάντοτε του ξεπεράσματος.

Στην Ελλάδα, χώρα-μοναδικό θύμα του διεθνούς αδίστακτου νεοφιλελευθερισμού και των ντόπιων ενεργούμενών του, η σύγχρονη μετακριτική θεωρία με τις επιστημονικές έρευνες και τις πρωτοπόρες καλλιτεχνικές και ερευνητικές παρεμβατικές μεθοδικές πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα, με τις συστηματικές διεθνείς ερευνητικές, επιστημονικές και πολιτισμικές δραστηριότητές της, προσπαθεί συνειδητά  να διαδραματίσει έναν εξίσου πρωτοποριακό ρόλο για την αναζωογόνηση της γενικότερης κοινωνικής θεωρίας με επίκεντρο πάντοτε τον άνθρωπο, έτσι ώστε να συμμετάσχει ενεργά στην επεξεργασία του εναλλακτικού σχεδίου που έχει ανάγκη η σύγχρονη κοινωνία σε βαθιά κρίση και σε διαδικασία προχωρημένης αποσάθρωσης. Μέσα από αυτή τη γενικότερη πρωτοπόρα πρακτική η χώρα μας είναι αναγκαίο να αναδειχθεί σε διεθνές κέντρο (μετα-)κριτικών κοινωνικών και ανθρωπιστικών ερευνών, συμβάλλοντας έτσι στη διεθνή, ακόμη και στην παγκόσμια αφύπνιση των κοινωνικών ερευνών από το μακρύ λήθαργο, που τους επέβαλε η μακρόχρονη υποταγή τους σε κατεστημένες λογικές, στο δομικά, αν και καλυμμένο έντεχνα, αυταρχικό πολιτικά ορθό, στην αλλοτριωτική ενιαία σκέψη (pensée unique), στις μονοδιάστατες και, ακόμη χειρότερα, στις μονογραμμικές συλλήψεις (conceptions monolines), που δημιούργησε, διέδωσε και επέβαλε το σύστημα της παγκοσμιοποίησης στην ύστερη περίοδό του. Δε θα πρέπει να ξεχνούμε ότι το ίδιο αλλοτριωτική  είναι και η απατηλή θεωρία του τέλους της ιστορίας, η φετιχιστική θεωρία του τέλους της φιλοσοφίας, η θεμελιωδώς απάνθρωπη θεωρία του τέλους του ανθρώπου, η νεοβάρβαρη αντίληψη περί τέλους της τέχνης και γενικά ο ιδεοληπτικός τελισμός (finisme), που αναδείχθηκε με την κυριάρχηση της άκρως αλλοτριωτικής νεοσυντηριτικής  ιδεολογίας της προηγούμενης δεκαετίας, με αιχμή τη νεοαντιδραστική φιλοσοφία του τέλους του υποκειμένου, και ειδικότερα στην άκρως αντιδραστική εκδοχή των νέων φιλόσοφων, τον εκφυλιστικό αποδομητισμό και το νεοσυντηρητικό μεταμοντερνισμό.  Υπ’ αυτή την έννοια, προέχει η απόκτηση με συστηματικό τρόπο της επιστημονικής γνώσης του πραγματικού, η μεθοδική, η συστηματική και η συνειδητή ανάδειξη του αρνητικού που εμπεριέχεται σε αυτό, σύμφωνα με το αριστεροχεγκελιανό  μαρξιστικό σχήμα, τις ιστορικές δυνατότητες της άρνησης, της αρνητικής διαλεκτικής, της διαλεκτικής της άρνησης και της κριτικής, σύμφωνα με το φρανκφουρτιανό βασικό μεθοδολογικό και ιδεολογικό πρόταγμα, με στόχο τη διαμόρφωση των θεωρητικών και ιδεολογικών συνθηκών για την επίτευξη της απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από το καταρρέον σάπιο παγκόσμιο σύστημα, ένα σύστημα ιστορικά ξεπερασμένο, καταδικασμένο.

Η συνειδητοποίηση της βαθιάς κρίσης της σύγχρονης κοινωνίας αναδεικνύει  την ιδιαίτερη σημασία της ζωτικής ανάγκης της ανθρώπινης επικοινωνίας και κυρίως μέσω της τέχνης και της κουλτούρας, λόγω της εγγενούς αμεσότητάς τους, εξ αιτίας της ίδιας της φύσης τους, με το σύγχρονο ξεπεσμένο, όπως θα έλεγε και ο νεαρός Λούκατς, κοινωνικό είναι. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στην ανάγκη συνειδητοποίησης ενός νέου μοντέρνου αισθητικού προτάγματος, ενός προτάγματος μορφικής-μορφολογικής αισθητικής και κοινωνικής απελευθέρωσης, στη συνέχεια των κατακτήσεων της ιστορικής και νεώτερης μοντέρνας – μοντερνιστικής (κατά τον Greenberg) πρωτοπορίας, και ειδικότερα της ριζοσπαστικής πτέρυγάς της (κατά τον Αντόρνο). Έτσι, θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ακόμη και τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση μιας σύγχρονης στρατευμένης μοντέρνας τέχνης, όπως στην εποχή του ιστορικού κινήματος της πρωτοπορίας στην επαναστατική Ρωσία (1916-1923), μιας κοινωνικής και ιδεολογικά παρεμβατικής σε όλα τα επίπεδα - και ιδιαίτερα στο δημόσιο χώρο - τέχνης, μιας τέχνης αντιπαράθεσης,  αντίστασης (contestation), άρνησης, κριτικής. Η τέχνη, και ιδιαίτερα η πρωτοπόρα, μπορεί να παίξει εκ νέου αφυπνιστικό ρόλο, όπως στην περίοδο των ιστορικών πρωτοποριών. Ο αγώνας σε επίπεδο ιδεών, όπως ήθελε ο Γκράμσι, με στόχο την ηγεμονία διεξάγεται και σε επίπεδο καλλιτεχνικής και γενικότερα πολιτισμικής πρωτοπορίας. Ως εκ τούτου, το σύγχρονο επαναστατικό – ορθολογικό σχέδιο, επικεντρωμένο στις κατακτήσεις της πρωτοπόρας τέχνης και κουλτούρας, αποκτά ένα χαρακτήρα άμεσο, ακόμη και στρατηγικής σημασίας. Το σύγχρονο απελευθερωτικό νεο- ορθολογικό (κατά τον Χάμπερμας) επικοινωνιακό σχέδιο, είναι βαθύτατα κοινωνικό, διαλεκτικό με σύγχρονους όρους, με όρους μοντερνισμού και επικοινωνιακής πρωτοπορίας.

Η σύγχρονη μετακριτική κοινωνική θεωρία δίνει έμφαση, ειδικά στη σημερινή δύσκολη κοινωνική και ιδεολογική συγκυρία, στην πρωτοπόρα και καινοτόμα έρευνα στο χώρο της τέχνης, της κουλτούρας, της επικοινωνίας και του πολιτισμού, στη συνέχεια της Σχολής της Φρανκφούρτης, η οποία, ως γνωστόν, απέδιδε προεξέχουσα θέση στην έρευνα και τη θεωρητικοποίηση στον τομέα αυτό. Για την Σχολή της Φρανκφούρτης, ως γνωστόν, η έρευνα και η εμμενής κατανόηση και ερμηνεία της τέχνης έχουν κεντρική σημασία για την κατανόηση της διαλεκτικής της κοινωνίας, του κοινωνικού γίγνεσθαι στην ολότητά του. Κατά τον Αντόρνο, ειδικότερα, η ολότητα της κοινωνίας είναι μέσα στην τέχνη και κυρίως στη μοντέρνα. Με βάση το σκεπτικό αυτό, θα πρέπει να εργαστούμε συνειδητά για τη σύλληψη και το σχεδιασμό πρωτοπόρων καλλιτεχνικών και πολιτισμικών δράσεων και έργων, έργων κοινωνικά και ιδεολογικά υποδειγματικών (ή παραδειγματικών, σύμφωνα με τον Χάμπερμας), παρεμβατικών, κριτικών ακόμη και ανατρεπτικών, ατομικών ή συλλογικών. Η τέχνη, και ιδιαίτερα η πρωτοπόρα, μπορεί, ξεπερνώντας την αυτοαπομόνωση και την αυτοαποξένωσή της, στην οποία την έχει καταδικάσει το σύστημα, μέσα από μία συγκροτημένη και συνειδητή διαδικασία εξωτερίκευσης, εξόδου της δηλαδή στο δημόσιο αντιθετικό, ακόμη και αντινομικό, χώρο, όπου επιτελείται κατά κύριο λόγο το δράμα της σύγχρονης ανθρωπότητας, το δράμα της σύγχρονης δηλαδή συνείδησης, το δράμα της ανθρώπινης, της κοινωνικής συνείδησης, να παρέμβει καταλυτικά, αφυπνιστικά, όπως και στην περίπτωση των ιστορικών πρωτοποριών. Στον παρατεταμένο πόλεμο θέσεων που διεξάγουμε και που πρέπει να φέρουμε σε πέρας μέχρι τέλους με τη σωστή διαλεκτική μεθοδολογία, είναι επιτακτική ανάγκη σε συνθήκες έντονης και παρατεταμένης κρίσης, να επαναφέρουμε σήμερα στην επικαιρότητα την γκραμσιανή ανάλυση (ή σύλληψη) για τις πρωτοπορίες: φουτουρισμός, κυβισμός, σουπρεματισμός κ.α., για τον μοντερνισμό (Πιραντέλο) γενικότερα, υπό της προοπτική της ριζικής ανασυγκρότησης σήμερα του ανθρωπιστικού-σοσιαλιστικού μοντέλου. Δεν θα πρέπει ακόμη να μας διαφεύγει η επισήμανση του Γκράμσι για το αρχόμενο τέλος της επικοινωνίας που ανέδειξε ο Πιραντέλο στην εποχή του (και στη συνέχεια ανέδειξε σε κεντρικό θέμα το ιστορικό θέατρο του Παράλογου). Έκτοτε,  σε συνθήκες κυριαρχίας της άκρως αλλοτριωτικής βιομηχανίας της κουλτούρας, δεν είναι εξάλλου τυχαίο γεγονός η εμφάνιση και η σχεδόν ανεξέλεγκτη διάδοση μορφών ψευδοεπικοινωνίας, όπως έλεγε ο Αντόρνο. Υπονοείται ότι η κριτική αυτή προσέγγιση των πρωτοποριών ανέκαθεν, και σήμερα ειδικότερα, εντάσσεται στην προοπτική της συνειδητής ανασυγκρότησης του ανθρωπιστικού-σοσιαλιστικού προτάγματος, με έμφαση στην ανάπτυξη της πολύμορφης επικοινωνίας, σύγχρονων μορφών ανθρώπινης, δηλαδή απο-αλλοτριωτικής επικοινωνίας.

Οι σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες, μέσα ακριβώς στην ακραία αρνητικότητά τους, δεν ήταν ποτέ ευνοϊκότερες για την εμφάνιση της νεοπρωτοπόρας θεωρίας και πράξης σε όλα τα πεδία: κοινωνικό, καλλιτεχνικό, ιδεολογικό.  Σήμερα, δηλαδή, έχουν διαμορφωθεί εκ νέου οι συνθήκες για τη σύλληψη και δημιουργία μιας μοντέρνας-μοντερνιστικής πολύμορφης, πρωτοπόρας, παρεμβατικής, ακόμη και στρατευμένης τέχνης. Σχεδιάζοντας και αναπτύσσοντας δημιουργικές, πολύμορφες δράσεις, αναδεικνύοντας την καταπιεσμένη από το σύστημα, σύμφωνα με την εμφατική επισήμανση του Μαρκούζε (Δοκίμιο για την απελευθέρωση, Διογένης), δημιουργικότητα σε πρωταρχική, με βάση την εξίσου νέα, καινοτόμα και ριζοσπαστική αρχή της αντιστρεψιμότητας (η οποία ανάγει την προέλευσή της στη μαρξική σύλληψη της ιδεολογικής αντιστροφής, και περνώντας από τη ριζοσπαστική θεώρηση της ιδεολογίας από την Κριτική θεωρία, την ανατρεπτική σύλληψη και πρακτική για την αλλοτρίωση και την ιδεολογία των Καταστασιακών, του ξεπεράσματος του Λεφέβρ, στόχος μας είναι η διαμόρφωση των προϋποθέσεων ιδεολογικής αποκάλυψης και καταγγελίας της ολικά αλλοτριωτικής  και καταπιεστικής φύσης του σύγχρονου συστήματος με κριτικούς-εναλλακτικούς όρους: Η σύλληψη ενός ειρηνευμένου κόσμου, κατά τους Μαρξ και Αντόρνο, επιβάλλεται σήμερα να γίνει και με όρους αισθητο-καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, σε συνάρθρωση πάντοτε με την σκεπτόμενη κριτικά και δρώσα ριζοσπαστικά κοινωνία, με τη ριζοσπαστική και μετασχηματιστική κοινωνική πράξη.

Η σύγχρονη μετακριτική θεωρία μέσα από διεπιστημονικές και καινοτόμες έρευνες, δράσεις κ.ά., στοχεύει στην επεξεργασία συγκροτημένων νέων θεωρήσεων και θεωρητικοποιήσεων με βάση τις αρχές και τη μεθοδολογία της σύγχρονης πολύπλοκης και συνθετικής διαλεκτικής. Ο σύγχρονος μαχόμενος ανθρωπισμός, στηριζόμενος στο έργο των ιστορικών και ηρωικών υποκειμενικοτήτων και συλλογικοτήτων, αρχής γενομένης από την επική περιπέτεια του Οδυσσέα, προσπαθεί και πάλι να αυτοπροσδιοριστεί πρώτα και κύρια μεθοδικά-μεθοδολογικά. Στη συνέχεια της πλούσιας εμπειρίας και της μοναδικής μεθοδολογίας που ανέπτυξε το ιστορικής σημασίας Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης, αλλά και βασιζόμενη στην κριτική προσέγγιση της νεότερης μεθοδολογίας και προβληματικής, που ανέδειξαν η παγκόσμια κινηματική–κοινωνική και η σύστοιχη θεωρητική πράξη και συγχρόνως διευρύνοντας και επεκτείνοντας το ερευνητικό και επιστημονικό πεδίο στις σύγχρονες συνθήκες της πολύπλοκης, αντιφατικής και αντινομικής παγκοσμιοποίησης με στόχο τη σύλληψη του ανθρώπου πάντοτε ως ολότητα, η σύγχρονη μετακριτική θεωρία προσπαθεί να απαντήσει στις σύγχρονες προκλήσεις με έναν κατά το δυνατό ολοκληρωμένο τρόπο από μεθοδολογικής και επιστημολογικής άποψης. Λαμβάνοντας υπόψη και τις νεότερες κριτικές θεωρήσεις που έχουν αναπτυχθεί σε διεθνές επίπεδο, προσβλέπουμε στην αναστοχαστική συστηματοποίηση και επικαιροποίηση των κριτικών ερευνών, θεωρώντας ότι η ολότητα γενικά και αφηρημένα δεν έχει καμία αξία, ούτε καν υφίσταται. Αυτό που προέχει είναι η εκ φύσεως δυναμική ιστορική ολότητα, ο ιστορικός σκοπός: η απελευθέρωση της ανθρωπότητας, για την οποία εργάζονται άθελά τους οι νεοφιλελεύθεροι παγκόσμια. Συγχρόνως, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη την κρυμμένη δυναμική που εμπεριέχει το μερικό, η σύγχρονη δηλαδή Ελλάδα υπό βαθιά κρίση και κηδεμονία, ο σύγχρονος αδύναμος κρίκος της αλυσίδας ιμπεριαλιστκής εξάρτησης και κυριαρχίας, και η οποία σε αυτές τις συνθήκες υποβάλλεται σε μία διαδοχή χωρίς τέλος και όλο και δυσχερέστερων αρνητικών αλλαγών, με στόχο τον πλήρη έλεγχό της από το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο. Με άλλα λόγια, το ελληνικό πρόβλημα, ως μερικό σήμερα σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και υπό άγρια τροϊκανή  εσωτερική και εξωτερική κηδεμονία, είναι, υπό μια ορισμένη έννοια, και το σύγχρονο καθολικό, το ολικό. Πρέπει όμως να γίνει και το διαλεκτικό: από σύγχρονο ακραίο δράμα, από το σχεδόν απόλυτο αρνητικό, να δημιουργηθεί το νέο θετικό, το ανατρεπτικό: να δημιουργηθεί δηλαδή το ξεπέρασμα, η νέα ποιότητα, η νέα σύνθεση. Η κοινωνία να φθάσει στην απελευθέρωση, αρχίζοντας από τη χώρα μας, με τη μακραίωνα μοναδική πολιτισμική παράδοσή της, την παράδοση του πνεύματός της, της ηρωικής εξέγερσής της του 1821, του ριζοσπαστικού σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος, της αντίστασης και του εμφιλίου, των Ιουλιανών, του αντιχουντικού κινήματος, της εξέγερσης του Πολυτεχνίου, της αντίστασης ενάντια στη Χούντα, του ριζοσπαστικού μεταπολιτευτικού κινήματος, των άλλων νέων ριζοσπαστικών κινημάτων, της Altermondialisation, των αγανακτησμένων, των συνεχών αντιτροϊκανών κινητοποιήσεων και άλλα.

Μπροστά στην πρωτόγνωρη ανθρωπιστική κρίση που βιώνει σήμερα η χώρα μας, η επιστροφή στον ουμανιστή Μάρξ και στον ουμανιστικό γενικότερα μαρξισμό, αποτελεί την προϋπόθεση, έτσι ώστε μέσα από τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των αντίστοιχων κριτικών κοινωνικών ερευνών, να διαμορφώσουμε τις θεωρητικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις του ξεπεράσματος της σύγχρονης απόλυτα καταστροφικής κοινωνικής κατάστασης· του ξεπεράσματος γενικότερα. Πρέπει να στοχεύουμε συστηματικά, μεθοδικά στο ξεπέρασμα της κρίσης, καθώς και των βαθιών αντινομιών του συστήματος, που μόνον καταστροφικές συνέπειες έχουν για την κοινωνία και τον άνθρωπο. Μέσα από και σε αυτή τη διαδικασία μεταλλαγής, σύμφωνα με τον Μαρξ (Θέσεις για τον Φόϋερμπαχ, Διογένης), θα καταστεί δυνατή και η σύλληψη και η ανάπτυξη μιας μοντέρνας θεμελιωδώς ανθρωπιστικής κοινωνικής θεωρίας, η οποία υποχρεωτικά μέσα από την οργάνωση της μεθοδικής παρέμβασής της, θα μπορέσει να φωτίσει τις εν πολλοίς κρυφές, ακόμη και σκοτεινές σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες, καθόσον το σύστημα τις περιβάλλει φετιχιστικά, αλλοτριωτικά, φενακιστικά. Από την άλλη, η διαδικασία παγκοσμιοποίησης μετέτρεψε τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες σε πολύπλοκες, η απομυστικοποίηση των οποίων έχει ανάγκη από τη φύση της τη σύλληψη μιας το ίδιο πολύπλοκης και βέβαια διαλεκτικής σύγχρονης μετακριτικής κοινωνικής θεωρίας. Αυτή έτσι θα μπορέσει να καταλήξει στην ανεύρεση λύσεων, στη διατύπωση νέων και καινοτόμων ιδεών, στην ανάδειξη ριζοσπαστικών πρακτικών. Το γενικότερο πλαίσιο αυτής της σύνθετης, πολύπλοκης διαλεκτικής ερευνητικής και μεθοδολογικής διαδικασίας καθορίζεται από την ανάγκη επίτευξης με κάθε θυσία  του ξεπεράσματος του νεοφιλελευθερισμού πρωταρχικά, αφετηριακά στο χώρο των ιδεολογικά και μεθοδολογικά διαβρωμένων και οικονομικά ολικά διαμεσολαβημένων κοινωνικών επιστημών, λαμβάνοντας πάντα υπόψην την ανάγκη του φωτισμού των βαθύτερων δομών του συστήματος, τις δομικές αδυναμίες του. Μέσω αυτής της μετακριτικής διαδικασίας η σκεπτόμενη και δρώσα κοινωνία θα φθάσει στην απόκτηση της μεγαλύτερης δυνατής συνειδητοποίησης της επιβαλλόμενης από τα ίδια τα πράγματα ριζικής κοινωνικής αλλαγής: Την επαναστατικοποίηση της κοινωνίας ως ένα μακρύ και διαρκές προτσές αυτονόμησης, αυτοπροσδιορισμού, απελευθέρωσης. Προς τούτο, θα πρέπει άμεσα να καλλιεργηθούν η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα, η συλλογικότητα, η κοινωνικότητα από τα κάτω, η χαριστικότητα (charité) κατά τον Βανεγκέμ, η ανθρωπιά. Έτσι θα καταστεί δυνατή η συγκρότηση και η ανάδειξη νέων συλλογικοτήτων-υποκειμένων, η καλλιέργεια, η δημιουργία και η ανάδειξη της (νεο-) πρωτοπόρας τέχνης, κουλτούρας, σκέψης. Το βασικό πλέον πρόταγμα είναι: Η σύλληψη ενός  εναλλακτικού και άμεσα κοινωνικού-λειτουργικού μοντέλου, με επίκεντρο την απαλλαγή από τις κατεστημένες ψευδοεπιστήμες, και την αναζήτηση της απελευθέρωσης και της χειραφέτησής του ανθρώπου, του συνειδητοποιημένου ανθρώπου.

Οι ιδιαίτερες συνθήκες που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας πρέπει να αποτελέσουν την απαρχή μιας ριζοσπαστικής ανασυγκρότησης του μοντέλου όχι μόνο σε τοπική, αλλά αντίθετα σε διεθνή, ίσως και σε παγκόσμια κλίμακα. Η ανασυγκρότηση αυτή πρέπει να προσλάβει δε παγκόσμια θέαση-εμβέλεια. Με βάση αυτό το σκεπτικό, και θεωρώντας ότι το τοπικό (και στην προκειμένη περίπτωση το εξαιρετικά ιδιόμορφο ελληνικό κοινωνικοοικονομικό ζήτημα) συνδέεται αναπόσπαστα με το παγκόσμιο, και τα δύο θεωρημένα στη διαλεκτική  αλληλεπίδραση και στο διαρκές γίγνεσθαί τους, η σύγχρονη μετακριτική θεωρία αποσκοπεί στη μετατροπή του σύγχρονου ελληνικού τραγικού είναι και γίγνεσθαι σε παγκόσμια πρωτοποριακό χώρο ή πεδίο για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης ολικής κοινωνικής κριτικής-παρεμβατικής θεωρίας. Αυτή συνιστά και την προϋπόθεση για την απελευθερωτική και ριζοσπαστική κοινωνική  πράξη, τη σύγχρονη χειραφετησιακή ιδεολογική, διανοητική και θεωρητική πρακτική. Καλούμαστε πάλι να πετάξουμε μια νέα μεγάλη μποτίλια, για να παραφράσουμε τον Χορκχάιμερ, στο σύγχρονο αρχιπέλαγος Γκουλάγκ: το ληστρικό και ολικά αλλοτριωτικό καπιταλιστικό σύστημα της παγκοσμιοποίησης. Σε κάθε περίπτωση, η έκρηξη των αντινομιών του συστήματος μας καλεί σε εγρήγορση, σε κριτικό στοχασμό και αναστοχασμό: σε δράση. Επιβάλει νέα και ριζοσπαστικά ερευνητικά, επιστημονικά και ιδεολογικά καθήκοντα, με στόχο την ιστορική απελευθέρωση του ανθρώπου. Έχοντας συνείδηση των επερχόμενων ριζικών αλλαγών, αποσκοπούμε στην «εισαγωγή μιας διατάραξης μέσα στο σύστημα» («irruption dans le système» -Αντόρνο), στη δημιουργία μιας «δομικής ασυνέχειας στο σύστημα» (Λούκατς). Προς τούτο, έχουμε σαν βασικό στόχο την απομυστικοποίηση κάθε μορφής κατεστημένης σκέψης, και κυρίως της ψευδοεπιστημονίζουσας. Με όπλο μας την αυτο-άρνηση γενικά, του κυρίαρχου Λόγου και της σύστοιχης αλλοτριωτικής διαδικασίας ειδικότερα, στη συνέχεια του Αντόρνο (Μίνιμα Μοράλια, Payot) και του Βανεγκέμ (Η επανάσταση της καθημερινής ζωής, Άκμων), αποσκοπούμε στη συστηματική αποκάλυψη των καταπιεστικών και κυριαρχικών δομών και διαδικασιών του συστήματος, υπό μία πάντοτε αντι-αλλοτριωτική και ριζοσπαστική οπτική. Εξάλλου δεν θα πρέπει να ξεχνούμε, όπως έχει επισημάνει με έμφαση και ο Μαρξ, ότι ο ιστορικά συνειδητοποιημένος άνθρωπος μέσα από την απόκτηση επιστημονικής, δηλαδή κριτικής και κατά το δυνατόν καθολικής γνώσης, «αναλαμβάνει μια ανελέητη κριτική του υπάρχοντος [είναι, συστήματος],  ανελέητη με την έννοια ότι η κριτική δεν υπαναχωρεί ούτε μπροστά στα ίδια τα συμπεράσματα, ούτε μπροστά στις συγκρούσεις της με την οποιαδήποτε εξουσία».